کارشناس محتوای خِبره کیست و چه مهارت‌هایی دارد؟

تولید محتوا، ترکیبی دلنشین از ذوق، علم، استعداد و هوشمندی است. یک کارشناس تولید محتوا از طریق محتوای خود با جهان پیرامونش ارتباط برقرار می‌کند. اگر تلاش‌های او برای ساخت محتوایش، هدفمند و حرفه‌ای باشد بهترین پاسخ را از مخاطبانش می‌گیرد؛ او دیده، شنیده و خوانده می‌شود. در این قسمت از دیجیتالینگ با ویژگی‌های یک کارشناس تولید محتوا آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

وقت خواندن تمام مقاله را ندارید؟ می‌توانید از این قسمت به نسخه صوتی آن گوش دهید.

منظور ما از واژه کارشناس تولید محتوا دقیقا چیست؟

کارشناس تولید محتوا، جایگاه شغلی گسترده‌ای دارد. وقتی می‌گوییم «کارشناس تولید محتوا» خواسته دقیق ما از آن فرد در هاله‌ای از ابهام باقی می‌ماند. چون یک کارشناس تولید محتوا می‌تواند کسی باشد که:

• فقط محتوای متنی تولید می‌کند (کارشناس تولید محتوای متنی)
• تمرکزش را روی تولید محتوای صوتی گذاشته است (کارشناس تولید محتوای صوتی یا پادکست)
• روی ویدیو و تولید محتوای آن متمرکز است (کارشناس تولید محتوای ویدیویی)
• یا حتی به تولید محتوای بصری و اینفوگرافیک مشغول است

تمام این موارد، زیرمجموعه‌های شغلی یک کارشناس تولید محتوا هستند. پس در قدم اول، چه به عنوان کسی که می‌خواهد در این زمینه کار کند و چه به عنوان کسی که به دنبال جذب نیرو در زمینه تولید محتوا است باید تکلیفمان را با نیاز یا خواسته واقعی‌مان روشن کنیم.

معمولا در ایران، وقتی صحبت از کارشناس تولید محتوا می‌شود منظورشان کارشناسی است که به تولید محتوای متنی می‌پردازد. به هنگام استخدام هم از یک کارشناس تولید محتوا همین انتظار را دارند. البته نباید گستره کارهایی که افراد در قالب کارشناس محتوا انجام می‌دهند را فقط به محتوای متنی محدود کرد.

اما جایی که حرفی از نوع تخصص به میان نمی‌آید این عنوان، همه‌چیز را در برمی‌گیرد. از طرفی،از این گذشته، کارشناس‌های تولید محتوا فقط در فضای آنلاین نیستند. کسی که در فضای آفلاین، بروشور و آگهی تبلیغاتی آماده و تولید می‌کند هم کارشناس تولید محتوا به شمار می‌رود که من در آن تجربه‌ای ندارم و در فضای آفلاین تمرکز نمی‌کنم.

آشنایی با دو دسته اصلی کارشناس تولید محتوا در فضای آنلاین

کارشناس‌های تولید محتوا در فضای آنلاین به دو بخش خیلی کلی تقسیم می‌شوند:

1. کارشناس‌هایی که به تولید محتوا در سایت و اپلیکیشن مشغول هستند
2. کارشناس‌هایی که تمرکزشان را روی تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی گذاشته‌اند

هر دوی این افراد باید ویژگی‌های مشخصی داشته باشند که در ادامه برایتان توضیح می‌دهم.

یک کارشناس تولید محتوای کاربلد باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟

• به ابزارهای ویژه کارش مسلط باشد

مثلا اگر به تولید محتوای ویدیویی مشغول است، با ابزاری مانند «Premiere» مسلط باشد. اگر روی تولید محتوای صوتی متمرکز شده است، باید روش کار با ابزارهایی مانند «audacity» یا «Adobe Premiere» را بداند.

با وجود اینکه این دو نرم‌افزار بیشتر به کار گرافیست‌ها می‌آیند؛ اما به هر حال یک کارشناس تولید محتوا باید از آنها سر دربیاورد. در غیر این صورت یک نقطه ضعف برای او به حساب می‌آید. اگر قرار بود به عنوان تولید کننده محتوا به یک مجموعه بزرگ ملحق شویم، از این بابت نگرانی وجود ندارد. چون چنین مجموعه‌هایی حتما یک گرافیست دارند. اما اگر مجموعه‌ای که با آن کار می‌کنیم کوچک بود و گرافیست نداشت چه؟ پس بهترین کار این است که با این نرم‌افزارها آشنایی داشته باشیم.

پیشنهاد من این است که حتی اگر به طور تخصصی در یکی از شاخه‌های تولید محتوا کار می‌کنید، بهتر است با ابزارهای شاخه‌های دیگر هم آشنایی داشته باشید. مثلا کسی که وبلاگ‌نویس است باید با ابزارهای گرافیکی آشنایی داشته باشد. البته این مورد درباره خودم هم صدق می‌کند.

در طول چند سال گذشته یکی از نقطه‌های ضعف من این بود که با ابزارهای گرافیکی آشنایی نداشتم و یکی از کارهایم نوشتن محتوا بود. به همین دلیل، وابستگی زیادی به گرافیست‌ها داشتم. گاهی آنها سرشان شلوغ می‌شد و نمی‌توانستند کارها را به موقع به من برسانند.

همین موضوع باعث می‌شد که برنامه‌ریزی‌های من به هم بریزند. از طرفی، گاهی تغییرهایی که می‌خواستم ایجاد کنم، بسیار کوچک بودند و واقعا نیازی نبود که کارها مدام در حال رفت و برگشت میان من و گرافیست باشند. البته امیدوارم همکاران گرافیست من این بخش را نخوانند هرچند که کارهای گرافیکی رفت و برگشت زیادی دارد.

پیشنهاد بعدی‌ام این است که صرف‌نظر از هر شاخه‌ای که در آن کار تولید محتوا می‌کنید، باید با بر سه ابزار «Office» آشنایی کامل داشته باشید:

1. Word
2. Power point
3. Excel

در کنار آن چند ابزار آنلاین گوگل هم هستند که در عین سادگی، کار شما را راه می‌اندازند:

1. Google doc
2. Google sheets
3. Google slide
4. Google form

وقتی می‌گویم که باید بر این ابزارها تمرکز کنید به این معنی نیست که باید زمان و هزینه زیادی بگذارید و در دوره‌های مختلف شرکت کنید.

می‌توانید فیلم‌های آموزش این ابزارها را در یوتیوب یا سایت‌های دیگر مشاهده کرده و بر آنها مسلط شوید. در این میان، کنجکاوی شما در مورد این ابزارها هم می‌تواند تاثیر زیادی در پیشرفت شما بگذارد. در هر صورت شما مسئول یاد گرفتن نرم افزارهای حوزه خود هستید و باید کار با آنها را یاد بگیرید.

• با اصول نگارشی آشنایی داشته باشد

به نظر من آشنا بودن یک کارشناس تولید محتوا با اصول نگارش، ویژگی بسیار مهمی است. از طرفی، او باید بتواند چیزهایی که در ذهنش هستند را روی کاغذ بیاورد. برخی از افرادی که در زمینه تولید محتوا فعالیت می‌کنند به شکل عجیبی می‌خواهند از زیر نوشتن، شانه خالی کنند.

مثلا می‌گویند من کارم تولید محتوای صوتی است و نیازی به نوشتن ندارم. همین متنی که اکنون در حال خواندن آن هستید، قبل از آنکه تبدیل به پادکست و پس از آن به مقاله شود، دانسته‌ها و تجربه‌هایی بودند که در ذهنم وجود داشتند.

من قبل از تولید محتوای صوتی، تمام چیزهایی که می‌خواهم ضبط کنم را روی کاغذ می‌نویسم و پس از آن کارم را شروع می‌کنم. این مورد درباره همه کسانی که به تولید محتوا مشغول هستند جاری است. مثلا:

• کسانی که می‌خواهند محتوای ویدیویی مثلا موشن گرافیک، درست کنند باید یک سناریو داشته باشند و شخصیت‌های ویدیوی خود را از قبل ساخته باشند. در غیر این صورت، نمی‌توان از هیچ و بدون داشتن داستان یا ماجرا، ویدیو ساخت.
• اگر در اینستاگرام یک پیج بیزینسی دارید یا حتی یک اینستاگرام بلاگر هستید و از طریق عکس‌برداری از مکان‌های مختلف یا نمایش سبک زندگی کار می‌کنید باید بتوانید محتوای متنی جذابی را تولید و منتشر کنید. مثلا نوشتن کپشن، کمترین کاری است که باید انجام دهید.

می‌توانید برای آشنا شدن با مهم‌ترین و کاربردی‌ترین اصول نگارشی به «کتابچه اصول نگارش برای نویسندگان وب» که در بازارچه دیجیتالینگ نشسته است سر بزنید و محتوایتان را چند پله ارتقا دهید.

• آشنا به زبان انگلیسی بوده و با گوگل جان دوست باشد

منظور از آشنایی با زبان انگلیسی در این است که بتواند مقاله‌های انگلیسی را بخواند و آنها را بفهمد. البته نیازی نیست که در این زمینه به مهارت یک مترجم دست پیدا کند. در مورد مکالمه انگلیسی هم به جز موارد خاصی که نیاز به ترجمه از روی ویدیوهای زبان اصلی است، حتی شاید نیازی نباشد که در مکالمه مهارت بسیار خوبی داشته باشد.

در مورد دوستی با گوگل هم در این اندازه که بتواند به خوبی جستجو کند و بررسی خوبی در میان محتواهای موجود در اینترنت داشته باشد و حتی بتواند محتواهای قابل اعتماد را از دیگر محتواها تفکیک کند، کافی است.

نیاز به مهارت جستجو کردن در مورد کسانی که در اینستاگرام کار می‌کنند هم وجود دارد. مثلا آنها باید بتوانند به خوبی پیج‌های گوناگون را بررسی کنند و از طریق هشتگ‌ها و بخش سرچ اینستاگرام به جستجو بپردازند.

• با زیر و بم اصول سئو آشنا باشد

هر کسی که در فضای آنلاین در زمینه تولید محتوا کار می‌کند باید بداند که سئو دقیقا چیست و چطور انجام می‌شود. چون این موضوع به او کمک می‌کند تا محتوایی بنویسد که هم برای گوگل و هم برای کاربران مفید و جذاب باشد.

در ادامه این گفتار به توضیح چهار مهارت کلیدی می‌پردازم که از شما یک کارشناس تولید محتوای حرفه‌ای‌تر و در سطحی بالاتر می‌سازد. علت نیاز به این مهارت‌ها در این است که هم نیاز به تولید کننده محتوا بالا است و هم تعداد کسانی که به عنوان تولید کننده محتوا مشغول فعالیت هستند بسیار زیاد است.

من هر بار که در کانال تلگرام دیجیتالینگ، آگهی استخدام برای تولید محتوا درج می‌کنم در سیلی از رزومه‌های کاری غرق می‌شوم. البته این موضوع بسته به زمینه کاری هر فرد متفاوت است. در این میان، انتخاب کردن یک فرد مناسب بسیار سخت می‌شود.

در واقع، افراد متقاضی در همان برگه‌های رزومه‌شان با هم رقابت می‌کنند. در چنین مواردی من کسانی را انتخاب می‌کنم که به جز مواردی که تا الان با هم گفتیم، در سطح مهارت‌های زیر هم حرفی برای گفتن داشته باشند:

1. درک درستی از «Content Marketing» و «Content Strategy» داشته باشد

یعنی بداند که استراتژی محتوا چیست و دقیقا باید چه کاری انجام شود. از آن گذشته، با بازاریابی محتوایی آشنا باشد و در این زمینه مطالعه کرده باشد. بسیاری از کسانی که کارشناس محتوا هستند، چیزی از بازاریابی محتوایی نمی‌دانند.

به نظر من این نقطه ضعفی است که دیر یا زود شما را با مشکل روبه‌رو می‌کند. شاید هدف اکنونتان تبدیل شدن به یک استراتژیست محتوا نباشد اما دانستن این موضوع، بسیار مفید است.

2. در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی فعال باشد نه منفعل!

به نظر من کسی که به عنوان کارشناس تولید محتوا کار می‌کند، باید در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی فعال باشد و برای خودش نه هیچ سازمان یا مجموعه‌ای محتوا بنویسد. به این ترتیب، می‌تواند برند شخصی خود را بیشتر بر سر زبان‌ها بیاورد. ما این همه کارشناس تولید محتوا داریم اما تعداد انگشت‌شماری از آنها اکانت لینکدین دارند یا در وب‌سایت «ویرگول» چیزی می‌نویسند.

به عنوان یک کارشناس تولید محتوا، سعی کنید هر از چند گاهی درباره تجربه‌هایتان، ماجراهایی که می‌بینید یا می‌شنوید و در کل، هر چیزی که نگاهتان را به خودش جلب می‌کند، محتوایی بنویسید یا حتی یک پیج اینستاگرام یا سایت شخصی داشته باشید و به صورت حرفه‌ای آن را مدیریت کنید. انجام این کارها چند مزیت دارد:

• ناخودآگاه روی برند شخصی‌تان کار کرده‌اید
• فرصت‌های کاری بیشتری برایتان فراهم می‌شود. به این ترتیب، دیگر از نظر امنیت شغلی در نگرانی به سر نمی‌برید. در این صورت، می‌توانید خودتان پروژه‌های مورد علاقه‌تان را انتخاب کرده و روی آنها کار کنید.
• می‌توانید به فردی تاثیرگذار در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شوید. عکس بگیرید، کپشن‌های خوب بنویسید، در توییتر یا اینستاگرام فعالیت کنید و کم‌کم مسیر رشد خود را گسترش دهید. با تبدیل شدن به یک اینفلوئنسر در شبکه‌های اجتماعی می‌توانید از طریق تبلیغات، راه دیگری برای کسب درآمد پیدا کنید.

3. تحلیلگر محتوای خود باشید!

وقتی به عنوان یک کارشناس تولید محتوای متنی در وب‌سایت برای یک مجموعه یا یک سایت، محتوا می‌نویسید، بهتر است که با ابزار‌های «google analytics»، «سرچ کنسول» آشنایی داشته باشید. به این ترتیب، متوجه می‌شوید که محتوایتان چه رتبه‌ای را در گوگل می‌گیرد و با چه کلیدواژه‌هایی ورودی دارد.

حتی اگر در اینستاگرام به تولید محتوا مشغول هستید باید با «insight اینستاگرام» یا در توییتر با « توییتر آنالیتیکس» کاملا آشنا باشید. تمام این‌ها مهارت‌هایی هستند که می‌توانید از راه‌های زیادی، مثل شرکت در دوره‌ها یا استفاده از مطالب سایت دیجیتالینگ، آنها را یاد بگیرید. بدون شک، توسعه مهارت‌هایتان مسیر پیشرفت را به روی شما باز می‌کند.

وقتی با برخی از کارشناس‌های تولید محتوا صحبت می‌کنم و در مورد تحلیل یا سرچ کنسول از آنها می‌پرسم، اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند و می‌گویند: «مدیر مجموعه‌ام اینها را به من نگفت.» یا «مدیر دیجیتال مارکتینگ ما کارش را خوب انجام نمی‌دهد و من باید مدام وقت بگذارم و تعداد ورودی‌های مقاله‌ام را به دست بیاورم.» شاید مدیر دیجیتال مارکتینگ آن مجموعه، کم کاری کرده باشد اما وقی خودتان به عنوان کارشناس تولید محتوا از این تحلیل‌ها سر درمی‌آورید، هم خیالتان راحت‌تر می‌شود و هم بسیار حرفه‌ای جلوه می‌کنید.

• ایجاد رابطه صمیمی با مخاطب رمز اصلی یک کارشناس تولید محتوای کاربلد است

یک کارشناس تولید محتوا باید بتواند از قدرت قلم خود برای برقراری ارتباط با مخاطبش نهایت استفاده را ببرد. من محتواهای زیادی را در سایت‌ها، اینستاگرام، توییتر و … دیده‌ام که مخاطبانشان هیچ کامنتی پایین آنها نمی‌نویسند و ارتباطی با تولید کننده محتوا برقرار نمی‌کنند.

این یعنی نویسنده آن محتوا نتوانسته است ارتباط خوبی با مخاطب خود برقرار کند. ساخت یک رابطه قوی با کاربران فرآیندی زمان‌بر است و کار یکی دو روز نیست. ولی مهارتی است که وقتی در دل کار هستید به دست می‌آید و می‌تواند ما را خیلی جلو ببرد.

وقتی مخاطب با محتوایی که نوشته‌ایم ارتباط برقرار می‌کند، برای خواندن تمام محتوایمان اسکرول می‌کند، کامنت می‌گذارد، با دیگران به اشتراک می‌گذارد و در کل هر کاری که بتواند می‌کند تا رضایت خود را به گوش ما برساند. تمام مواردی که در این مقاله بیان کردم برای این بود که شما بتوانید به عنوان یک کارشناس تولید محتوای حرفه‌ای به سطحی که پتانسیلش را دارید دست پیدا کنید.

خلاصه‌ای از آنچه با هم در گفتار ویژگی‌های کارشناس تولید محتوا گفتیم:

• محدوده شغلی یک کارشناس تولید محتوا فقط محدود به تولید محتوای متنی نمی‌شود. بلکه محتوای صوتی، ویدیویی و تصویری هم در این زمینه قرار می‌گیرد.
• کارشناس‌های تولید محتوا بسته به زمینه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند باید با برخی از ابزارها آشنایی داشته باشند.
• آشنایی با ابزارهایی مانند «Word»، «Power point» و «Excel» یک نیاز واقعی برای تمام کارشناس‌های تولید محتوا در تمام زمینه‌ها است.
• تسلط بر اصول نگارشی و توانایی نوشتن، مواردی ضروری برای تبدیل شدن به یک کارشناس تولید محتوا است.
• وقتی یک کارشناس تولید محتوا با زبان انگلیسی آشنایی داشته باشد، دروازه‌ای از منابع گسترده خارجی به روی او باز می‌شود.
• گوگل، یکی از دوستان نزدیک کارشناسان تولید محتوا است. باید در حفظ و قوی‌تر کردن این رابطه کوشا باشند.
• سئو و تسلط بر آن، کلید دری است که در ورای آن کاربران به انتظار خواندن، دیدن یا شنیدن محتوایتان نشسته‌اند.
• یک کارشناس تولید محتوا باید روی توسعه برند شخصی خود کار کند. چون بخشی از اعتبار او به این موضوع بستگی دارد.
• سبک قلم و لحنی که از آن برای صحبت کردن با مخاطب خود استفاده می‌کنید، می‌تواند پلی سنگی میان شما و مخاطبانتان بسازد.

نظر شما چیست؟

به عنوان یک تولید کننده محتوا، چه نظر یا انتقادی در مورد وضعیت کارها یا پروژه‌ها دارید؟

به نظر شما یک کارشناس تولید محتوا باید در چه زمینه‌های دیگری مهارت داشته باشد؟