تبلیغات اینترنتی و انواع رایج آن در فضای وب ایران

چیزهای زنده در دنیای ما اثری از خودشان بر جای می‌گذارند. آنها با هر روشی که می‌توانند حضور خود را در این دنیا فریاد می‌زنند. درختان با رشد کردن و قد کشیدن، پرنده‌ها با آواز خواندن و پرواز کردن، انسان‌ها با حرکت و صحبت کردن و وب‌سایت‌ها با تولید محتوا و تبلیغ کردن اعلام حضور می‌کند.

در واقع، اگر تبلیغات آنلاین وجود نداشت، بسیاری از محصول‌ها، خدمات و حتی ایده‌هایی که اکنون می‌شناسیم‌ برایمان غریبه‌هایی بی‌سروصدا بودند. در این قسمت از «دیجیتالینگ» به سراغ «تبلیغات اینترنتی» می‌رویم، با مفهوم آن بیشتر آشنا می‌شویم، انواع روش‌های تبلیغ در فضای آنلاین را بررسی می‌کنیم و سری به مزایا و معایب تبلیغات در فضای آنلاین می‌زنیم. تا انتهای این ماجرا با ما همراه باشید.

در پادکست زیر نیز راجع به تمامی موارد بصورت صوتی صحبت کردیم که می‌توانید گوش جان دهید.

منظور از تبلیغات اینترنتی چیست؟

برای درک بهتر مفهوم «تبلیغات اینترنتی» ابتدا باید معنی «تبلیغات» را بدانیم. واژه عربی «تبلیغات» به معنای «رساندن» است. در واقع، وقتی شما پیامی را به دست عده‌ای می‌رسانید، آن را «تبلیغ» کرده‌اید.

تبلیغات، داستان امروز و دیروز نیست. شاید اکنون شیوه‌ها و روش‌های بسیار متفاوت، آن را به چیزی تازه و حتی گاهی عجیب تبدیل کرده باشند اما این بدان معنا نیست که مفهوم اصلی آن دستخوش تغییر شده است.

وقتی همین تبلیغات را در فضای آنلاین و بستر اینترنت انجام می‌دهیم، نام آن به «تبلیغات آنلاین» یا «تبلیغات اینترنتی» تغییر شکل می‌دهد. نکته مهم در تبلیغات اینترنتی «رساندن پیام به مخاطب» است. در حقیقت، باید کاملا بدانیم که چه پیامی را به چه کسی می‌فرستیم.

با انواع تبلیغات در فضای آنلاین آشنا شوید

روش‌های مختلفی برای تبلیغات در دنیای دیجیتال وجود دارند. از طرفی، برای انجام تبلیغات باید هزینه کنیم؛ بخشی از این هزینه‌ها مالی هستند و بخشی در قالب انرژی و تلاش ما برای پیام‌رسانی خلاصه می‌شوند. نکته مهم این است که ما باید با توجه به کسب و کار و کاربران‌مان روشی که برایمان بازده خوبی دارد را انتخاب کنیم. در ادامه به معرفی کوتاه چند مورد از روش‌های تبلیغات اینترنتی می‌پردازیم:

• تبلیغات بنری

به احتمال زیاد تبلیغات بنری زیادی را در وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها دیده‌اید.بنر‌های تبلیغاتی که در گوشه کنار سایت و اپ ها به نمایش در می‌آیند که در یک مقاله مفصل راجع به «تبلیغات بنری و چرایی استفاده از آن»صحبت کردیم.

• تبلیغات ویدیویی

این نوع تبلیغات در پلتفرم‌های نمایش ویدیو مانند «آپارات» و «یوتیوب» دیده می‌شوند. که در ابتدا، میان پخش ویدیو و انتهای آن نمایش داده می‌شوند که در مقاله‌ای دیگر مفصل به آن می‌پردازیم.

• پوش نوتیفیکیشن

پوش‌ها همان پیام‌هایی هستند که در قالب متن، تصویر و یک لینک در گوشی یا صفحه لپ‌تاپتان به نمایش درمی‌آیند.

• تبلیغات گوگل

اینطور بگویم که بهترین نوع تبلیغات آنلاین، تبلیغ گوگل یا گوگل ادز هست که از بسترهای آن موتورجستجوی گوگل، وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌های خارجی هستند.

• تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی

مثلا تبلیغ در اینستاگرام که مهم‌ترین شبکه اجتماعی فیلتر نشده در ایران است نمونه‌ای از این نوع تبلیغ به شمار می‌رود.در واقع تبلیغ توسط پلتفرم اینستاگرام صورت می‌گیرد که البته برای ایرانیان محدودیت‌های بسیاری دارد.

• تبلیغات پاپ آپ

فکر میکنم با این نوع تبلیغ کاملا آشنا و متاسفانه دل آزرده باشید.با وجود اینکه یکی از روش‌های تبلیغاتی است اما به دلیل استفاده نادرست و غیرحرفه‌ای از این نوع تبلیغ، کاربران دل خوشی از آن ندارند.

• رپورتاژ آگهی

نوعی از تبلیغات متنی است که در قالب واژه‌ها به توصیف ویژگی‌های یک وب‌سایت، محصول یا مواردی از این دست می‌پردازد.این نوع تبلیغات در وبسایت‌های محتوایی و خبری بصورت پست بلاگ منتشر می‌شوند.

• تبلیغات ایمیلی

در این بخش ۲ نوع تبلیغ داریم اولین تبلیغ توسط ایمیل انجام می‌شود یعنی با خرید بانک ایمیل و ارسال به ایمیل‌های بانک ایمیلی صورت می‌گیرد.

دومین تبلیغ هم در داشبورد و پنل‌های ایمیل مثل gmail صورت می‌گیرد که این نوع از تبلیغات برای مثال توسط آژانس تبلیغاتی گوگل صورت می‌گیرد و زیر مجموعه تبلیغات گوگل است.

• تبلیغات همسان

به احتمال زیاد این مورد را در وب‌سایت‌ها یا اپلیکیشن‌های گوناگون دیده باشید. در این روش، تبلیغات به صورت همسان انجام می‌شود و چون از حوصله این مقاله خارج است ما مفصل در مقاله دیگری راجع به «تبلیغات همسان و مزیت های آن»صحبت کردیم.

چرا تبلیغات آنلاین برای کسب و کارها بسیار مهم است؟

پررنگ‌ترین علت این ماجرا، استفاده از اینترنت است. وقتی کاربران در فضای اینترنت حضور دارند بدون تردید، تبلیغات هم باید به دنبال آنها وارد این فضا شود. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنم. تا قبل از ورود گسترده اینترنت به زندگی مردم، استفاده از بیلبوردهای تبلیغاتی بسیار رایج بود. البته بیلبوردها اکنون هم در سطح شهرها دیده می‌شوند.

اما دیگر مثل گذشته قدرتمند نیستند. شاید اگر هنگامی که در اتومبیل هستید، نگاهی به سرنشینان اتومبیل‌های دیگر بیندازید احتمالا می‌بینید که به جز راننده، بقیه سرنشین‌ها سرشان در گوشی است. حالا یا در حال بازی کردن هستند یا در شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌ها حضور دارند. در نتیجه، آنها خواه‌ناخواه در حال تماشای تبلیغات آن هم به صورت آنلاین هستند. بنابراین، کنار گذاشتن فضای دیجیتال برای کسب و کارهای قرن ۲۱ چیزی شبیه به خودکشی برای برخی کسب و کار ها است!

تبلیغات آنلاین چه مزایایی دارد؟

• ارزان است!

البته من با عبارت «ارزان بودن» تبلیغات آنلاین موافق نیستم. چون این ارزانی با تبلیغات در بیلبورد و تلویزیون مقایسه می‌شود. شاید در گذشته می‌توانستیم این ارزانی در تبلیغات آنلاین را لمس کنیم. چون در آن زمان، رقیب چندانی در بستر وب مشاهده نمی‌شد.

از طرفی، فضاهای تبلیغاتی هم چندان گسترده نبودند. اما اکنون، رقبای بی‌شماری در این بستر حضور فعال دارند و شیوه‌های تبلیغاتی هم بسیار گسترده‌تر شده‌اند. من عبارت «مقرون به صرفه بودن» را ترجیح می‌دهم.

• قابل اندازه‌گیری است

قابل اندازه‌گیری بودن، مهم‌ترین مزیت تبلیغات آنلاین است. تبلیغات در بستر دیجیتال با داده‌های زیادی همراه است. این بدان معنی است که شما فرصتی برای بررسی و تحلیل این داده‌ها در اختیار دارید و می‌توانید با در نظر گرفتن نتیجه یک تبلیغ و پیاده‌سازی تحلیل‌های آن روی تبلیغ بعدی، کارایی و کیفیت تبلیغات خود را افزایش دهید.

• هدفمند است

تبلیغات در بازاریابی سنتی، مخاطب هدف دقیقی نداشت. مثلا وقتی بروشورها یا برگه‌های تبلیغاتی یک مغازه، موسسه و … چاپ می‌شدند یا حتی بیلبوردها در سطح شهر نصب می‌گشتند، راهی وجود نداشت تا آن تبلیغ را به دست مشتری‌های آن مغازه، دانش‌آموزان آن موسسه یا کسانی که به آن موضوع علاقه‌مند هستند برسانیم.

اما در تبلیغات آنلاین می‌توانیم افرادی که در یک شهر خاص زندگی ‌می‌کنند، به یک رشته خاص علاقه‌مند هستند و مواردی از این دست را مشخص کرده و فیلتر‌های انتخاب نمایش تبلیغات خود را بیشتر کنیم تا تبلیغ به دست مخاطبی که می‌دانیم به محصول یا خدمت ما نیاز دارد برسد.

• قابل ویرایش است

در اکثر روش‌های تبلیغات اینترنتی می‌توان محتوای آن را در لحظه، ویرایش کرد. مثلا اگر اشتباهی در بنرهای تبلیغاتی شما وجود داشته باشد یا تشخیص بدهید که بهتر است عکس یا متن را به کل تغییر دهید می‌توانید این تغییر را در حین اجرای کمپین تبلیغاتی، پیاده‌سازی کنید.

با وجود آنکه نمی‌توان این مورد را در تمام روش‌های تبلیغاتی اجرا کرد، اما باز هم مزیتی قابل توجه به شمار می‌رود. من تجربه انجام این کار دارم. در یک کمپین تبلیغاتی به دلایلی تصمیم گرفتیم که تمام بنر را تغییر دهیم.

ما این کار را در کمتر از ۳۰ دقیقه انجام دادیم و ادامه کمپین را با یک بنر جدید دنبال کردیم. این مورد را با زمانی مقایسه کنید که اشتباهی در تبلیغ سنتی – مثلا بیلبورد – یا برخی از روش‌های تبلیغات آنلاین – مثلا پوش نوتیفیکیشن – صورت می‌گیرد. در آن هنگام نمی‌توانید به سادگی تغییری در تبلیغ خود ایجاد کنید. حتی شاید برند شما در اثر این ماجرا آسیب ببیند.

نگاهی به نقاط ضعف تبلیغات آنلاین

• امکان تقلب در آن وجود دارد

با وجود آنکه تبلیغات آنلاین مقرون به صرفه است اما می‌توان با تقلب کردن نتایج آن را دستکاری کرد. مثلا اگر شما هزینه کرده و کمپین تبلیغات نمایشی یا کلیکی را برای وب‌سایت خود اجرا کنید، ربات‌ها می‌توانند در نقش کاربر واقعی تبلیغ شما را بازدید یا روی آن کلیک کنند.

در مطلبی دیگر راجع به «تبلیغات نمایشی و نقاط قوت و ضعف آن» صحبت کردیم که پیشنهاد می‌کنم آن را مطالعه کنید.

به این ترتیب، هزینه‌ای که برای تبلیغات خود کنار گذاشته بودید بدون آنکه توانسته باشید آن را به مخاطب خود نمایش دهید در کسری از ثانیه دود می‌شود. ربات‌ها حتی می‌توانند اپلیکیشن‌ها را نصب کنند و به این ترتیب آمار نصب را به صورت فیک بالا ببرند. البته گوگل ادز و شبکه‌های تبلیغاتی ایرانی و خارجی دیگر هم بیکار ننشسته‌اند و برای کاهش این آمار اقدام‌هایی کرده‌اند. اما این موضوع هنوز صددرصد نشده است.

• روش‌های تبلیغاتی بسیار متنوع هستند

تنوع زیاد روش‌های تبلیغاتی به این معنا است که مخاطب از شیوه‌های مختلفی مورد هدف تبلیغات قرار می‌گیرد. گاهی این مورد به چیزی آزار دهنده تبدیل می‌شود. چون به نوعی، یک ازدحام تبلیغاتی صورت می‌گیرد.

• نمایش تبلیغ یک محصول به مشتری ثابت آن

این مورد بیشتر در ریتارگتینگ(هدفگیری مجدد) دیده می‌شود. مثلا شاید شما از یک وب‌سایت مقداری گردو بخرید یا حتی این خرید را بارها انجام داده باشید. اما با این وجود باز هم به هنگام ورود به وب‌سایت‌های مختلف، تبلیغ خرید همان گردو درست جلوی چشمانتان قرار می‌گیرد. گاهی این مورد به اندازه‌ای روی اعصاب کاربر قدم‌رو می‌رود که ترجیح می‌دهد دیگر از آن وب‌سایت چیزی نخرد.

من در یکی از جلسه‌های کاری که با مسئول یک برند داشتم شاهد این موضوع بودم. آن فرد مسئول از میزان ورودی کاربران و بهره‌وری تبلیغاتش بسیار راضی بود و به گفته خودش تبلیغ همه‌جانبه و استفاده از تمام روش‌های تبلیغاتی برای آنها آورده خوبی داشته است. بعد از تمام شدن جلسه، سری به توییتر زدم تا ببینم آیا واقعا کاربران هم چنین نظری دارند.

متاسفانه، کاربران بسیار زیادی از دست تبلیغات این برند عاصی شده بودند. آنها می‌گفتند هر جا که می‌رویم تبلیغ این برند را می‌بینیم. یادمان باشد، به هنگام انجام تبلیغات آنلاین نباید فقط چشم خود را به یک طرف ماجرا بدوزیم و تنها به بهره‌وری تبلیغ برای برندمان توجه کنیم. باید به آن طرف ماجرا و نظر مشتری درباره این تبلیغ هم توجه داشته باشیم.

کسب و کار دیگری را به خاطر دارم که بیش از اندازه روی تبلیغات ایمیلی تمرکز کرده بود و در حقیقت داشت برای کاربران اسپم می‌فرستاد. وقتی با مدیر دیجیتال مارکتینگ این برند صحبت کردم پشت تلفن شروع به عذرخواهی کرد و گفت: «ببخشید که ما این‌قدر ایمیل تبلیغاتی ارسال می‌کنیم!» بعد از گذشت تقریبا پنج سال، هنوز هم حس عجیب آن تماس تلفنی را به یاد دارم.

در واقع، آن مدیر می‌دانست که در حال انجام اسپم مارکتینگ است و می‌دانست که این کار یک روش اشتباه در دنیای دیجیتال مارکتینگ به شمار می‌رود اما باز هم آن را انجام می‌داد.

• نبود زیرساخت‌های مناسب در ایران

به دلیل کمبود و حتی گاهی نبود زیرساخت‌های مناسب در ایران نمی‌توان به طور دقیق روی هدفمند کردن تبلیغات حساب باز کرد. مثلا نمی‌توانید تبلیغ خود را فقط برای کاربرانی که در کرمانشاه زندگی می‌کنند بفرستید و مطمئن باشید که تبلیغتان فقط به دست شهروندان همان استان می‌رسد.

در انتهای مطلب لازم است بگویم که تبلیغات آنلاین به اینجا ختم نمی‌شود ما در نقشه راه تبلیغات آنلاین، شما را همراه می‌کنیم تا در این مسیر یادگیری بیشتر و بیشتر یاد بگیرید.

خلاصه‌ای از آنچه در تبلیغات آنلاین با هم گفتیم:

• هدف اصلی از انجام تبلیغات آنلاین، رساندن یک پیام مشخص به مخاطب هدف است.
• روش‌های «تبلیغات بنری»، «ویدیویی»، «پوش نوتیفیکیشن»، «گوگل ادز»، «تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی»، «پاپ آپ»، «تبلیغات ایمیلی»، «رپورتاژ آگهی» و «تبلیغات همسان» نمونه‌هایی از تبلیغات آنلاین به شمار می‌روند.
• نکته مهم در تبلیغات آنلاین این است که باید با توجه به هدف و استراتژی کسب و کارتان یک یا چند روش مناسب را برای خودتان انتخاب کنید.
• «مقرون به صرفه بودن»، «قابلیت اندازه‌گیری»، «هدفمند بودن» و «امکان ویرایش لحظه‌ای» بخشی از مزیت‌های تبلیغات در فضای آنلاین هستند.
• حضور کاربران در دنیای دیجیتال، مهم‌ترین دلیل ایجاد تبلیغات در دنیای وب و موبایل است.
• «تقلب در فضای وب و اپلیکیشن»، «روش‌های تبلیغاتی متنوع»، «نمایش تبلیغات تکراری» و «نبود زیرساخت‌های مناسب در ایران» در شمار نقاط ضعف تبلیغات آنلاین قرار می‌گیرند.

نظر شما چیست؟

آیا تجربه‌ای مثبت یا منفی از تبلیغات آنلاین چه به عنوان یک کاربر و چه به عنوان یک تبلیغ دهنده دارید؟ لطفا آن را با ما و خوانندگان دیجیتالینگ در میان بگذارید.

به نظر شما تبلیغات آنلاین چه ویژگی‌های منفی یا مثبت دیگری دارد؟