تقویم محتوا چیست؟ چگونه با یک روزشمار، مدیریت محتوایمان را در دست بگیریم؟

قرن‌های طولانی از اختراع تقویم توسط بشر می‌گذرد و این ابزار اندازه‌گیری هنوز هم یکی از بخش‌های جدایی ناپذیر زندگی انسان‌ها به شمار می‌رود.

جدا از تقویم‌های شمسی، قمری و میلادی، تقویم دیگری هم وجود دارد که تولیدکنندگان محتوا از آن بهره‌های بسیاری می‌برند. در این قسمت از دیجیتالینگ با مفهوم «تقویم محتوایی» بیشتر آشنا می‌شویم، دلیل اهمیت تقویم تولید محتوا را بررسی می‌کنیم و با سازوکار ساخت آن آشنا می‌شویم.

اگر هنوز برای تولید محتوای خود تقویمی ندارید یا می‌خواهید دستی بر سر و گوش تقویمتان بکشید، حتما تا پایان این ماجرا با ما همراه باشید.

می‌توانید به جای خواندن این مقاله، به پادکست آن گوش دهید. نماینده تمام عیار ما در دنیای آواها منتظر یک اشاره از سوی شما است.

اپیزود جدیدتر، تجربه‌های تازه‌تر?

تقویم محتوایی یا Editorial calendar چیست؟

در دنیای شگفت‌انگیز تولید محتوا  ابزارهای آنلاین و آفلاین زیادی هستند که به کمک نویسندگان می‌شتابند.

کار کردن با این ابزارها نه تنها کیفیت کار را بالاتر می‌‌برد، بلکه روند انجام کارها را بسیار آسان‌تر و سریع‌تر می‌کند. «تقویم محتوایی» (Editorial calendar) نیز یک ابزار است که از آن برای نظم دادن و مشخص کردن روند تولید و انتشار محتوا استفاده می‌شود.

اگر با مفهوم تولید محتوا آشنا نیستید پیشنهاد می‌کنیم قبل از اسکرول کردن این صفحه به گفتار «تولید محتوا چیست» سری بزنید.

چرا هر تولید کننده محتوا باید تقویم تولید محتوا داشته باشد؟

به عنوان فردی که در بستر وب و به صورت روزانه مشغول تولید محتوا است باید تقویم تولید محتوا داشته باشید و در آن مشخص کنید که در چه روزهایی از هفته و ماه چه پست‌ها یا محتواهایی را تولید یا منتشر می‌کنید؛ مثلا اگر یک پیج اینستاگرام داشته باشید می‌توانید زمان‌بندی‌های انتشار محتوای خود را به همراه پست‌هایی که قرار است منتشر شوند در یک فایل اکسل قرار دهید. این کار برای شما چند فایده دارد:

به کارتان نظم می‌دهد

پُر بیراه نیست اگر تقویم محتوایی را به برنامه هفتگی مدرسه تشبیه کنیم. تنها تصورش را بکنید اگر در مدرسه برنامه هفتگی نداشتیم چطور می‌توانستیم آن حجم از درس را به سرانجام برسانیم؟

تقویم تولید محتوا نیز همین کار را با محتواهای ما می‌کند. وقتی چنین تقویمی داشته باشیم کارهایمان با یک نظم مشخص به پیش می‌روند.

در غیر این صورت، کارهایی که در گروه «بایدها» هستند به قبیله «شایدها» کوچ می‌کنند و به سرانجام نامعلومی گرفتار می‌شوند.

چهارچوب کارهایمان مشخص می‌شود

وقتی برنامه‌ای نداشته باشیم از حجم واقعی کار و چهارچوب‌هایی که باید برای کارهایمان تعیین کنیم، بی‌خبر می‌مانیم.

حتی ممکن است در انتخاب بستر مناسب برای محتواهای خود دچار اشتباه شویم. مثلا محتواهایی که مناسب تلگرام هستند را به اینستاگرام اختصاص دهیم و بازخورد خوبی نگیریم.

شاید کار با تقویم محتوایی باعث شود که زمان بیشتری را برای تعیین چهارچوب، برنامه‌ریزی و تهیه مطالب خرج کنیم؛ اما در دراز مدت این کار به نفع ما خواهد بود.

فرصتی برای جلب اعتماد مخاطب پیدا می‌کنیم

وقتی کارهایمان را از روی یک برنامه و تقویم محتوایی جلو ببریم بعد از یک مدت، اعتماد کاربران به پیج یا کانال ما افزایش پیدا می‌کند.

چون متوجه می‌شوند که پیج، کانال یا حتی وب‌سایت ما یک روند و برنامه مشخص را برای انتشار محتواهایش در پی گرفته است. به این ترتیب، آمار بازدیدمان نیز افزایش پیدا می‌کند.

چشم‌انداز کارهای آینده روشن می‌شود

این یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌هایی است که برای من آورده‌های زیادی را به همراه داشته است. وقتی چشم‌انداز روشنی از کارهایی که باید مثلا در یک ماه آینده انجام دهیم داشته باشیم، می‌توانیم به شکل خلاقانه‌تری کارهایمان را به پیش ببریم و حتی از پست کردن محتواهایی که ممکن است جذابیت کمتری برای کاربر داشته باشند، دوری کنیم.

شاید فکر کنید که این موضوع ربطی به چشم‌انداز و تقویم محتوایی ندارد. اجازه بدهید بیشتر برایتان توضیح بدهم.

وقتی تقویم محتوایی نداشته باشیم به پست‌های هر روز به چشم یک موضوع جدید می‌نگریم و فکر می‌کنیم که کاربر هم این موضوع تازه را درک می‌کند. اما این غرق بودن در محتوا باعث می‌شود که نتوانیم تشابه‌های موجود در پست جدید و پست‌های قدیمی‌تر خود را ببینیم.

اما وقتی تقویم تولید محتوا داشته باشیم، چشم‌اندازی از کارهای گذشته، اکنون و آینده را در دست داریم. به این ترتیب، اگر محتوای تکراری یا خیلی مشابه داشته باشیم، خیلی زود متوجه آن می‌شویم و تغییرش می‌دهیم. حتی این تنوع در فرمت محتوای ما هم اجرا می‌شود.

چگونه می‌توانیم یک تقویم محتوایی بسازیم؟

در ادامه این گفتگو گام‌های ساخت یک تقویم محتوایی را با هم دنبال می‌کنیم. شما می‌توانید از میان این بخش‌ها فقط قسمت‌هایی که به دردتان می‌خورند را انتخاب کنید و به این ترتیب، تقویم محتوایی ویژه خودتان را بسازید.

1. تاریخ؛ اولین بخش مشترک در میان تمام تقویم‌ها

تقویم بدون تاریخ، هیچ معنایی ندارد. شما باید خیلی ساده و روشن مشخص کنید که هر کدام از پست‌هایتان قرار است در چه تاریخی منتشر شوند.

در این بخش تفاوت‌هایی وجود دارد. عده‌ای، روزهای هفته را به صورت «شنبه، یکشنبه و …» می‌آورند و در کنار آن تاریخ میلادی یا شمسی را هم درج می‌کنند.

ولی برای برخی دیگر فقط گذاشتن تاریخ میلادی یا شمسی کفایت می‌کند. البته این را هم بگویم که مورد دوم را خیلی کم دیدم. شما حتی می‌توانید ساعت انتشار پست‌هایتان را در تقویمتان جای دهید.

2. توزیع محتوا؛ انتخاب بسترهای مناسب برای انتشار محتوا

توزیع محتوا ستونی است که در آن محل انتشار محتوای خودمان را مشخص می‌کنیم. در این مورد هم تقویم‌های متفاوتی وجود دارند؛ مثلا شاید این تقویم فقط برای بلاگتان باشد. در این صورت دیگر به اضافه کردن ستون توزیع محتوا نیازی نیست. چون شما به خوبی می‌دانید که پست‌هایتان باید در وبلاگ منتشر شوند.

ولی اگر تقویمی که در حال تهیه آن هستید، جامع است و پست‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی و بسترهای دیگر منتشر می‌شوند را هم در برمی‌گیرد در این صورت به ستون «توزیع محتوا» نیاز پیدا می‌کنید.

قبل از تمام کردن این بخش یک توصیه برایتان دارم. اگر از اینستاگرام و شبکه‌های اجتماعی دیگر استفاده می‌کنید، حساب «پست» را از «استوری» سوا کنید و فقط ننویسید: «انتشار پست در اینستاگرام». این کار به شما کمک می‌کند تا بدانید در طول هفته و ماه، چند استوری یا پست را منتشر کرده‌اید.

3. موضوع محتوا؛ درباره چه چیزی می‌نویسیم؟

وقتی می‌خواهیم محتوایی را منتشر کنیم چه بهتر است که شکلی کلی از موضوع آن را هم بنویسیم.

4. نوع محتوا؛ در کدام حال و هوا قدم می‌گذاریم؟

این دسته برایمان روشن می‌کند که محتوایمان در کدام دسته قرار می‌گیرد. آیا محتوایمان در دسته موضوع‌های سرگرم کننده است یا آموزشی یا اینکه می‌خواهیم خبری را به مخاطبمان انتقال دهیم.

شاید بپرسید که وجود این بخش چه کمکی به ما می‌کند؟

در پاسخ باید بگویم که این کار، دید خوبی از کلیت ماجرای تولید محتوایمان به ما می‌دهد و کمکمان می‌کند تا تعادل را در محتوایمان رعایت کنیم؛ مثلا اگر تمام موضوع‌های محتوایمان در زمینه اطلاعات است می‌توانیم یکی دو محتوای آموزشی یا سرگرم کننده هم در میان آنها بگنجانیم.

5. قالب محتوا؛ ستونی مناسب برای کسب و کارهای کوچک و بزرگ

در این ستون مشخص می‌کنیم که پست ما در چه قالب یا فرمتی منتشر می‌شود؛ مثلا پادکست است یا ویدیو؟ عکس است یا ترکیبی از متن و عکس؟ اما چرا این بخش را در تقویم محتوایی‌مان گنجاندیم؟

ما برای تولید محتوایمان با تیم‌های مختلف همکاری داریم؛ مثلا تیم ویدیو، تیم گرافیک و … . شاید این تیم‌ها در دل تیم تولید محتوایمان نباشند اما با آنها همکاری داریم.

وقتی این بخش را در تقویم محتوایی خود قرار می‌دهیم کنترل بیشتری روی ماجرا خواهیم داشت؛ مثلا اگر قرار است دو هفته دیگر یک ویدیو را منتشر کنیم می‌دانیم که بخشی از کار، سمت ما است و بخش دیگر آن در دست تیم ویدیو است.

6. کارشناس تولید محتوا؛ کسی که بار تولید محتوا را به دوش می‌کشد

شاید ما برای تولید محتواهای شبکه‌های اجتماعی خود از یک کارشناس و برای تولید محتواهای سایتمان از چند نویسنده کمک می‌گیریم.

در اینجا باید مشخص کنیم که مسئولیت انجام هر کار با چه فردی است. البته اگر تیم تولید محتوای شما خیلی کوچک است شاید به اضافه کردن این بخش نیازی نداشته باشید.

7. مسئول تایید محتوا یا سردبیر، کسی که مو را از ماست بیرون می‌کشد

شاید جالب باشد که بدانید که تقویم محتوایی به «تقویم سردبیری» هم معروف است. این بدان معنا است که شخصی قبل از انتشار محتواها آنها را تایید می‌کند.

شاید این فرد واقعا سردبیر باشد یا حتی در یک مجموعه‌ای نام آن را «مدیر تولید محتوا» بگذارند. این دو ستون آخر یعنی «کارشناس تولید محتوا» و «سردبیر» در کنار هم یکی از بخش‌های عالی تقویم محتوا را پوشش می‌دهند؛ یعنی اینکه در یک نظر بفهمیم چه کسی مسئول تولید محتوا و چه کسی مدیریت محتواها را بر عهده دارد.

8. زمان تحویل محتوا؛ چه محتوایی در چه زمانی؟

این بخش در تقویم محتوایی اختیاری است؛ یعنی بعضی از تیم‌های تولید محتوا این بخش را دارند و برخی دیگر ندارند.

تصور کنید محتوای شما قرار است مثلا شنبه شش شهریور ماه منتشر شود اما قرار نیست دقیقا همان روز آن را تحویل بگیرید. شما باید آن را سه یا چهار روز قبل از تیم محتوا دریافت کنید.

وقتی مهلت تحویل داشته باشید کارهایتان سر و سامان بیشتری می‌گیرند. ما در دیجیتالینگ وقتی می‌خواهیم روی یک محتوا کار کنیم معمولا چند روز قبل از انتشار آن را آماده می‌کنیم. حتی محتواهایی را داشتیم که از یک ماه قبل آماده شده بودند.

این ماجرا به کارمان نظم خیلی خوبی می‌دهد. البته همیشه این اتفاق نمی‌افتد و گاهی به دلیل شرایط مختلف، برنامه ما هم بهم می‌ریزد؛ اما دست‌کم کنترل محتوایمان را در دست داریم و این اتفاق‌ها را در همان حد و اندازه یک ماجرای پیش‌بینی نشده نگه می‌داریم.

9. وضعیت محتوا؛ ردیابی موقعیت فعلی محتوا در جریان تولید

این ستون خیلی به درد مجموعه‌های بزرگ می‌خورد. به ویژه آنهایی که بخشی از کار تولید محتوایشان را برو‌ن‌سپاری می‌کنند از این بخش بهره بسیاری می‌برند. در این بخش خیلی ساده و روشن مشخص می‌کنیم که محتوایمان اکنون در چه وضعیتی قرار دارد.

تولید یک ویدیو را در نظر بگیرید.

• آیا سناریوی ویدیو آماده شده است؟
• در حال فیلمبرداری است یا در بخش تدوین به سر می‌برد. پادکست چطور؟
• آیا متن آن نوشته شده است؟
• در حال ضبط است یا ادیت؟

پیشنهاد می‌کنم که این ستون را به عنوان ستون آخر در نظر بگیرید. این مورد در تقویم محتوایی اختیاری است.

10. اولویت؛ تنور ما برای کدام محتوا داغ‌تر است؟

می‌توانیم اولویت‌هایمان را به سه دسته «اولویت بالا»، «معمولی» و «پایین» تقسیم‌بندی کنیم. وقتی تقویممان خیلی شلوغ است و باید در طول هفته یا ماه، کارهای زیادی را انجام دهیم این ستون به کارمان می‌آید. چون مشخص کردن کارهایی که اولویت بالایی دارند به ما کمک می‌کند تا زمان و انرژی خودمان را مدیریت کنیم.

گذشته از این، نباید تاثیر عوامل بیرونی را دست‌کم بگیریم. چون همه چیز دست ما نیست؛ مثل شاید یک محتوای طنز برای دو هفته بعد آماده کرده باشیم اما ماجرایی در سطح ملی رخ می‌دهد که خیلی مهم‌تر از محتوای طنز ما است.

در آن هنگام می‌توانیم اولویت محتوای خودمان را عوض کرده و چیز دیگری را جای آن بگذاریم. حتی ممکن است ماجرایی برای سازمانتان پیش بیایید و آنها مجبور شوند فقط روی محتواهایی که اولویت بالایی دارند تمرکز کنند.

آیا پست شما هدف دارد؟

یکی از مواردی که می‌توانید در تقویم محتوا از آن استفاده کنید «هدف پست» است. البته این موضوع اختیاری است و شما می‌توانید چنین بخشی را در تقویم محتوایی خودتان نداشته باشید.

ما باید به روشنی بدانیم که هدفمان از انتشار این پست چیست و می‌خواهیم به چه چیزی برسیم؟ شاید هدف ما سرگرم کردن مخاطب باشد، حتی شاید بخواهیم نکته‌ای را به او آموزش دهیم یا چیزی را به او بفروشیم.

داشتن یک تقویم محتوایی و نوشتن هدف هر پست در کنار آن به شما کمک می‌کند تا چشم‌اندازی از اهداف پست‌های خود داشته باشید و تنوع را در این بخش هم در نظر بگیرید.

افزودن داده‌های تحلیل و بررسی به تقویم تولید محتوا

یکی از کارهای دیگری که می‌توانیم در تقویم محتوایی از آن استفاده کنیم، نوشتن نرخ مشارکت محتوا –  به ویژه هنگامی که آنها را در شبکه‌های اجتماعی پست می‌کنم – است. این موضوع هم اختیاری است و شما می‌توانید از وارد کردن آن در تقویم محتوایی خودتان صرف نظر کنید.

با این کار می‌توانیم خیلی راحت درک کنمی که چه محتوایی در چه تاریخی چه بازخوردی داشته است. انجام این کار به من و شما کمک می‌کند تا با توجه به این داده‌ها بتوانیم عملکرد خود را بهبود بدهیم و به کیفیت مورد نظر کاربرانمان دست پیدا کنیم.

نمونه تقویم محتوایی دیجیتالینگ

اگر به دنبال یک کار حرفه‌ای در زمینه محتوا هستید، پیشنهاد می‌کنم خیلی جدی از تقویم تولید محتوا استفاده کنید.

برای آنکه درک بهتری از این موضوع داشته باشید، ما یک نمونه تقویم محتوایی را برایتان آماده کردیم. ستون‌های این تقویم شامل همان ۱۰ مورد بالا هستند که در این مقاله برایتان توضیح دادیم.

گذشته از این بری آنکه اندکی جلو بیفتد و بتوانید الگو بگیرید، ستون‌های آن را با نمونه‌های فرضی خودمان پُر کردیم. برای دانلود این تقویم محتوایی روی عبارت «نمونه تقویم محتوایی دیجیتالینگ» کلیک کنید.

اگر هم به هر دلیلی قصد پرداخت هزینه مالی برای دوره آموزشی را ندارید، لطفا یادگیری را متوقف نکنید؛پیشنهاد می‌کنیم به سراغ مطالب و محصولات رایگان نقشه راه دیجیتالینگ بروید و «آموزش‌ بازاریابی محتوایی» را بررسی بفرمایید تا رشد شما همیشگی باشد.

خلاصه‌ای از آنچه با هم در تقویم محتوایی گفتیم:

• تقویم محتوایی ابزاری است که می‌توانید با کمک آن به ماجرای تولید محتوای خود نظم بیشتری بدهید.
• در تقویم محتوا شما با چهارچوب کارهایی که باید در یک بازه زمانی خاص انجام دهید خیلی راحت‌تر آشنا می‌شوید.
• داشتن تقویم و انتشار محتواها از روی برنامه باعث می‌شود که مخاطبانتان به شما بیشتر اعتماد کنند.
• بخش‌های «تاریخ»، «توزیع محتوا»، «موضوع محتوا»، «نوع محتوا»، «قالب محتوا»، «کارشناس تولید محتوا»، «سردبیر»، «مهلت تحویل»، «وضعیت محتوا» و «اولویت» ستون‌های یک تقویم محتوا را تشکیل می‌دهند.

نظر شما چیست؟

به نظر شما به جز مواردی که در این مقاله گفته شد، وجود چه بخش‌هایی در تقویم محتوایی لازم هستند؟

لطفا نظرتان را در بخش گپ و گفت دیجیتالینگ با ما در میان بگذارید.