مفهوم و اهمیت بازاریابی در تلگرام با وجود محدودیت‌ها

اهمیت بازاریابی در تلگرام، ماجرایی است که با وجود محدودیت‌ها هنوز هم حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. بازاریابی در تلگرام، یکی از شاخه‌های درخت هزار ساله بازاریابی به شمار می‌رود که با وجود تازه بودن، استحکام قابل قبولی دارد. وجود کاربران ایرانی فراوان در این پیام‌رسان قدرتمند، فرصت مناسبی به کسب و کارها و دیجیتال مارکترها می‌دهد تا راهی برای تبدیل آنها به مشتری وفادار پیدا کنند.

در این قسمت از دیجیتالینگ به سراغ «بازاریابی در تلگرام یا تلگرام مارکتینگ» می‌رویم، علت اهمیت آن را موشکافی می‌کنیم، آسیب فیلترینگ بر تلگرام را مورد بررسی قرار می‌دهیم، مزیت‌های تلگرام برای کسب و کارها را می‌شماریم، نگاهی به معایب تلگرام می‌اندازیم، روش‌های بازاریابی در تلگرام را زیر ذره‌بین می‌بریم، به دنبال بهترین زمان برای آغاز فعالیت در تلگرام می‌گردیم و با آوردن مثال‌هایی از خودمان موضوع را برایتان روشن‌تر می‌کنیم.

اگر به دنبال پیدا کردن چند دلیل برای آغاز بازاریابی در تلگرام هستید، خواندن این مقاله را پشت گوش نیندازید.

اگر با آواها بهتر از متن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید یا آنکه وقتتان تنگ‌تر از خواندن این مقاله است، می‌توانید از بخش زیر، سراغی از پادکست این محتوا بگیرید.

منظور از بازاریابی در تلگرام چیست؟

برای درک بهتر مفهوم تلگرام مارکتینگ باید سری به معنای بازاریابی بیندازیم. من برای این قسمت از تعریف «فیلیپ کاتلر» پدر علم بازاریابی کمک می‌گیرم.

او می‌گوید: «بازاریابی دانش و هنر کشف، خلق و ارائه ارزش با هدف تامین نیازهای یک بازار هدف همزمان با کسب سود است. بازاریابی، نیازها و خواسته‌های تامین نشده را تشخیص می‌دهد، بازار آنها را تعریف می‌کند، حجم بازار را اندازه‌گیری کرده و سود بالقوه را برآورد می‌کند. گذشته از این، مشخص می‌کند که محصول‌ها و خدمات ما می‌توانند نیاز کدام بخش از بازار را تامین کنند. سپس به سراغ طراحی و توزیع محصول‌ها و خدمات می‌رود.»

تلگرام هم ابزاری شبیه به دیگر ابزارهای دیجیتالی است. اگر ما به دانش و هنر بازاریابی آگاهی داشته باشیم می‌توانیم از تلگرام راهی برای رشد کسب و کارمان باز کنیم. در واقع از طریق تلگرام بازاریابی کنیم که به آن «تلگرام مارکتینگ» می‌گویند.

چرا بازاریابی در تلگرام مهم است؟

با وجود آنکه تلگرام یک پیام‌رسان است و نمی‌توان آن را در شمار شبکه‌های اجتماعی قرار داد، اما فیچرهای فراوان و جذابی که در این پیام‌رسان وجود دارد مخاطب را با خود درگیر می‌کند.

در واقع می‌توان گفت که تلگرام یک سوپر پیام‌رسان است. اگر از من بپرسید: «بهترین اپلیکیشنی که در گوشی خود نصب کرده‌ای کدام است؟» بدون هیچ تردیدی می‌گویم: «تلگرام».

فکر می‌کنم بعد از واتساپ، پر استفاده‌ترین مسنجر در ایران به شمار رود. فیچرهای این مسنجر در کنار امنیت و سرعت بالای آن باعث شده‌اند که ایرانی‌ها از آن استقبال کنند.

از طرفی، وجود این فیچرها به ما کمک می‌کند تا بتوانیم بهتر با مخاطبان خود ارتباط برقرار کرده و از آنها برای بازاریابی کمک بگیریم. با این حساب، می‌توانیم تلگرام مارکتینگ را در دسته بازاریابی برای شبکه‌های اجتماعی بگنجانیم.

شوکی که فیلترینگ به تلگرام وارد کرد

بسیاری از شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده در ایران، مانند «فیسبوک»، رفته‌رفته کاربران ایرانی خودشان را از دست داده‌اند. اما گویی حساب تلگرام از دیگر خویشاوندان آنلاینش جدا بوده است.

چون بعد از چند سال که از فیلتر شدن تلگرام می‌گذرد، هنوز هم این سوپرمسنجر در میان کاربران ایرانی پرطرفدار است. گذشته از این، بستر ایجاد شده در تلگرام و وجود کاربران باعث شده‌ است که بسیاری از کسب‌و‌کارها در آن به بازاریابی بپردازند.

طبق آماری که در مرکز پژوهشی بتا تهیه و از طریق خبرگزاری فارس منتشر شده است، در حال حاضر (۱۳۹۹)، حدود ۴۹ میلیون کاربر ایرانی در تلگرام حضور دارند. گذشته از این، بیش از ۲ میلیون کانال ایرانی ساخته شده است و سالانه بیش از ۵۰۰ میلیون پست در همین کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شوند.

بخش جالب ماجرا اینجا است که بیش از ۱۰۰ میلیارد بازدید (ویو) از همین پست‌ها صورت می‌گیرد. در کنار تمام این موارد، بیش از ۲ میلیون سوپر گروه فعال و پُر مخاطب ایرانی هم داریم. توجه به این آمار به ما نشان می‌دهد که باید حسابی جداگانه برای بازاریابی در تلگرام باز کنیم.

چرا دیجیتالینگ هنوز کانال تلگرام دارد؟

در روزهای آغاز فیلتر تلگرام، بسیاری از کانال‌ها دست از فعالیت کشیدند یا فعالیتشان بسیار کاهش پیدا کرد. با این وجود می‌دانستم کانال تلگرام من که همان «دیجیتالینگ» است مخاطبان خود را حفظ می‌کند.

چون دنبال کنندگان من دیجیتال مارکتر هستند و این یعنی داشتن فیلترشکن جزو نیازهای پایه‌ای آنها است. بعد از گذشت زمان، پروکسی‌ها راه ورود به تلگرام را برای کاربران بازتر کردند. به این ترتیب، میزان استفاده از تلگرام به روزهای اوجش بازگشت و حتی از آن پیشی ‌گرفت.

پس اگر مخاطب خود و نیازهای آن را می‌شناسید و می‌دانید که می‌توانید برای آنها ارزشی خلق کنید چرا نباید این کار را انجام دهید؟ دست‌کم می‌توانید در قالب آزمون و خطا این کار را انجام دهید.

نیم‌نگاهی به مزیت‌های تلگرام برای کسب و کارها

1. رایگان است

کمتر پیام‌رسان یا شبکه اجتماعی را می‌توانید پیدا کنید که هیچ چیز پولی نداشته باشد. جدا از امکان خرید برخی از استیکرها، تقریبا همه چیز در تلگرام رایگان است. حتی اثری از تبلیغات هم دیده نمی‌شود. این موضوع کار ما را ساده‌تر و فضا را برای فعالیت بازاریابی ما بازتر می‌کند.

2. با وجود فیلتر شدن هنوز هم مخاطب فعال دارد

پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی در ایران وجود داشتند که در اثر فیلترینگ از دسترس مردم خارج شدند و مخاطبان آن به شبکه اجتماعی دیگری مهاجرت کردند. اما این اتفاق برای تلگرام نیفتاد. شاید یکی از دلیل‌های این ماجرا سوپر مسنجر بودن آن است و اینکه کاربران توانستند با آن ارتباط خوبی برقرار کنند.

3. می‌توان خیلی راحت از لینک‌ها در آن استفاده کرد

در مقایسه با اینستاگرام، ویژگی درج آسان لینک‌ها در تلگرام یک برگ برنده به شمار می‎‌رود. این مورد به دلیل ماهیت پیام‌رسان بودن تلگرام امکان‌پذیر شده است. بسیاری از کسانی که در اینستاگرام فعالیت می‌کنند کانال تلگرام هم دارند تا از این دریچه بتوانند محتوا، محصول یا خدمات جدید خود را با درج لینک مستقیم به وب‌سایتشان به اطلاع کاربران خود برسانند.

4. به زبان فارسی اهمیت می‌دهد

در میان پیام‌رسان‌ها و شبکه‌ های اجتماعی دیگر، تلگرام بیشتر از همه به زبان فارسی اهمیت می‌دهد. حتی مدتی می‌شود که پشتیبان‌های تلگرام نیز به زبان فارسی پاسخ کاربران را می‌دهند و پیام‌های اطلاع‌رسانی تغییرات در آپدیت‌ها نیز فارسی ارسال می‌شوند.

فکر نمی‌کنم پیام‌رسان یا شبکه اجتماعی وجود داشته باشد که بتوانید به زبان فارسی با پشتیبان‌های آن ارتباط برقرار کنید. این ماجرا برای کسب و کارهایی که نمی‌توانند به این راحتی از زبان انگلیسی استفاده کنند یک مزیت بزرگ به شمار می‌رود.

در جستجوی یافتن معایب تلگرام

به جز موضوع فیلتر بودن و کمبود چند فیچر که می‌توانستند در تحلیل داده‌ها به مدیر کانال‌ها کمک کنند، ضعف دیگری در این پیام‌رسان مشاهده نکردم. شاید بگویید فیچرهای تحلیل داده‌ به چه دردی می‌خورند؟ اجازه بدهید بیشتر برایتان توضیح بدهم.

اگر شما مدیر یک کانال تلگرامی باشید و ویدیویی را در کانال خود آپلود کنید، دوست دارید علاوه بر دیدن آمار بازدید آن ویدیو بدانید که چه تعداد کاربر آن را دانلود کرده‌اند؟ چند بار پخش شده است؟ کاربران تا کدام دقیقه از ویدیو را تماشا کرده‌اند؟ و … . این داده‌ها به شما کمک می‌کنند تا بتوانید محتوای بهتر و هدفمندتری برای کاربران خود تولید کنید.

آشنایی بیشتر با روش‌های بازاریابی در تلگرام

در کل، از سه روش می‌توانیم برای بازاریابی در تلگرام استفاده کنیم:

1. کانال تلگرام

وقتی بتوانیم رسانه‌ای را ایجاد کرده و مخاطبان خود را به آن دعوت کنیم، به راحتی می‌توانیم کار بازاریابی را انجام دهیم. شاید این پرسش برایتان پیش آمده باشد که چه کسب و کارهایی در کانال تلگرام فعالیت می‌کنند؟ بیایید سری به آنها بزنیم:

• سایت‌های خبری

کسب و کارهایی که محتوای خبری دارند، می‌توانند خیلی خوب از کانال تلگرام استفاده کنند. سایت‌های خبری هنوز هم در تلگرام کانال دارند و گذشته از درآمدی که از راه تبلیغات به دست می‌آورند، ترافیک قابل قبولی را به سمت وب‌سایت خود هدایت می‌کنند.

• کسب و کارهای (B2B)

برای بعضی از کسب‌ و کارهای (B2B) کانال تلگرام، دریچه‌ای برای اطلاع‌رسانی است.

• وبلاگ‌ها

برخی دیگر به کانال‌های تلگرامی به شکل یک وبلاگ نگاه می‌کنند و به محتواهای سایت خود در کانال تلگرامشان لینک می‌دهند تا کاربران محتوای کامل را در وب‌سایتشان مطالعه کنند. برای مثال ما هم در کانال تلگرام دیجیتالینگ تلاش برای افزایش ورودی سایت از طریق تلگرام داریم.

• فروشگاه‌ها

برخی از فروشگاه‌ها محصولات خود را در کانال تلگرام می‌گذارند و از راه فروش آنها به سود می‌رسند. البته به کسانی که محصولی برای فروش دارند پیشنهاد می‌کنم که بودجه و تلاش خود را روی اینستاگرام سرمایه‌گذاری کنند. چون آنجا می‌توانند خیلی بهتر و راحت‌تر به نتیجه برسند.

• پیج‌های اینستاگرامی

داستان بعضی از کسب و کارها به شکل دیگری است. آنها سرمایه‌گذاری اصلی خود را در شبکه اجتماعی اینستاگرام انجام می‌دهند اما برای آنکه از قافله عقب نمانند در تلگرام هم کانال دارند.

اهمیت مدیریت کانال تلگرام آنقدر مهم است که من در یک مطلب جدا راجع به نکات طلایی مدیریت کانال تلگرام پرداختم که می‌توانید آن را مطالعه کنید.

2. گروه تلگرامی

سوپر گروه ۲۰۰ هزار نفری هم رشد کنند. این بدان معنا است به جز کانال تلگرام شما می‌توانید از گروه‌های تلگرامی هم برای بازاریابی استفاده کنید. گروه‌های تلگرامی می‌توانند تا اندازه یک که یک کسب و کار، سایت آموزش محور و مواردی از این دست می‌توانند با ایجاد یک گروه به فروش محصولات یا پشتیبانی از خدماتشان بپردازند.

گروه‌های تلگرامی بهترین مکان برای مشارکت با کاربران است. حتی اگر خودتان هم گروه نداشته باشید می‌توانید در سوپر گروه‌های تخصصی به فعالیت بپردازید. این کار مزیت دیگری هم برای شما دارد و آن آشنایی بیشتر با مخاطبانی است که در یک زمینه مشخص فعالیت می‌کنند.

زمانی که من کانال تلگرام خودم را راه‌اندازی کردم می‌خواستم بدانم کاربران واقعی کانال من چه کسانی هستند. یکی از چیزهایی که در این راه به من کمک کرد همین گروه‌های تلگرامی بودند.

در این گروه‌ها عضو شدم، دغدغه‌ها، پرسش‌ها و پاسخ‌ها را دیدم و به درک بسیار بهتری نسبت به کاربرانم دست پیدا کردم. شاید تنها نمونه مشابهی که می‌توانست این اطلاعات را در اختیار من قرار بدهد، شرکت در همایش‌ها و دورهمی‌های دیجیتال مارکتینگ بود.

من در یک مطلب به صورت مفصل راجع به اهمیت حضور در گروه‌های تلگرامی برای بازاریابی صحبت کردم که پیشنهاد می‌کنم آن را مطالعه کنید.

3. ربات تلگرام

بسیاری از کسب و کارها از ربات‌های تلگرامی استفاده می‌کنند. حتی ربات ویژه خودشان را دارند و از آن برای پشتیبانی محصول‌ها یا خدمات خود استفاده می‌کنند. این امتیازی است که آن را در کمتر شبکه اجتماعی یا مسنجری می‌توان پیدا کرد.

شما می‌توانید با کمی خلاقیت از آن ربات‌های تلگرامی برای اهداف مختلفی استفاده کنید. البته با وجود فیلتر تلگرام و سوء استفاده‌هایی – فیشینگ‌ها – که از این ربات‌ها انجام شد، کاربران خیلی دست به عصا با آنها برخورد می‌کنند و بیشتر فعالیت خود را در کانال‌ها و گروه‌های تلگرامی انجام می‌دهند.

چه زمانی بهترین هنگام برای آغاز فعالیت در تلگرام است؟

اگر نظر من را بخواهید، برای یافتن پاسخ این پرسش ابتدا باید هدف خود را از راه‌اندازی کانال، گروه یا ربات تلگرامی به ‌روشنی مشخص کنید. باید بدانید که می‌خواهید از فعالیت حرفه‌ای در این پیام‌رسان به چه چیزی برسید.

بعد از آن باید مخاطبان خودتان را مشخص کرده و چندوچون تولید محتوا یا بازاریابی برای آن‌ها را تعیین کنید. شاید هم اصلا متوجه شوید که مخاطب شما در تلگرام فعالیتی نمی‌کند و در عوض، بیشتر زمان خود را در اینستاگرام به سر می‌برد. در نتیجه، سرمایه‌گذاری روی تلگرام نتیجه‌ای به همراه نخواهد داشت.

تلگرام یا اینستاگرام؟ مسئله این است!

وقتی دسترسی به تلگرام محدود شد، بیشتر کسب‌و‌کارها به سمت اینستاگرام کوچ کردند. با وجود این، تلگرام در برخی جنبه‌ها از اینستاگرام بهتر است؛ مثلا یکی از مزیت‌هایی که تلگرام نسبت به اینستاگرام دارد این است که در آن، شما می‌توانید مخاطبانتان را به سمت سایت خود هدایت کنید.

در ‌صورتی ‌که انجام چنین کاری در اینستاگرام به ‌راحتی تلگرام نیست. البته قصد من در این بخش مقایسه این دو فضای آنلاین نیست، چون شباهتی هم به یکدیگر ندارند، اما جزو دو فضای پرجمعیت آنلاین در ایران محسوب می‌شوند.

ما در دیجیتالینگ، هر روز پستی را در کانالمان منتشر کرده و از این طریق کاربران را به سمت سایتمان هدایت می‌کنیم. نمودار زیر، ترافیک یک ماه اخیر سایت دیجیتالینگ، به تفکیک آمار است.

اگر دیجیتالینگ پیج اینستاگرامی داشت، به احتمال زیاد تعداد فالوورهای آن به سه برابر اعضای فعلی کانال می‌رسید، اما جهت‌دهی کاربران به سمت سایتمان به‌ سختی اتفاق می‌افتاد.

خلاصه‌ای از آنچه با هم در اهمیت بازاریابی در تلگرام گفتیم:

• ترکیب کردن ماجرای بازاریابی با پتانسیل‌های سوپر مسنجر تلگرام «بازاریابی در تلگرام» نامیده می‌شود.
• با وجود آنکه محدود کردن تلگرام، شوک بزرگی به کسب و کارها، کانال‌ها، گروه‌ها و … وارد کرد. ولی نتوانست ارتباط میان کاربران و تلگرام را قطع کند.
• ویژگی‌هایی مانند: «رایگان بودن»، «وجود مخاطب فعال حتی در وضعیت اعمال محدودیت»، «استفاده راحت از لینک‌ها در بستر آن»، «اهمیت دادن به زبان فارسی» و …. در شمار نقطه‌های قوت تلگرام قرار می‌گیرند.
• سه دریچه اصلی برای بازاریابی در تلگرام عبارتند از: «کانال تلگرام»، «ربات تلگرام» و «گروه تلگرامی» است.
• بررسی هدفتان در مورد فعالیت در تلگرام می‌تواند در یافتن بهترین زمان برای آغاز بازاریابی در آن کمک‌حالتان باشد.

نظر شما چیست؟

آیا می‌توانید بهترین کانال‌های تلگرامی که با آنها آشنا شده‌اید را به ما معرفی کنید؟

لطفا نظرتان را در بخش گپ و گفت دیجیتالینگ با ما در میان بگذارید.