محتوای سبز و نکته‌هایی که باید برای سبزتر کردن محتواهایتان بدانید

جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، رودخانه پرخروشی است که یک لحظه از حرکت بازنمی‌ایستد. همه چیز تغییر می‌کند، به پیش می‌رود و از گذشته خود دور می‌شود. به قول «هراکلیتوس» فیلسوف یونانی، هیچ چیز به جز تغییر، دائمی نیست.

محتواها نیز از اثر تغییر در امان نمی‌مانند و بالاخره بعد از مدتی جای خود را به مطالبی تازه‌نفس و جدیدتر می‌دهند. اما در این بین، محتواهایی هستند که عمری طولانی‌تر از بقیه دارند.

در این قسمت از دیجیتالینگ، معنی اصطلاح «تاریخ انقضا در محتوا» را یاد می‌گیریم، با مفهوم «محتوای سبز» و «همیشه سبز» آشنا می‌شویم، مزیت‌های محتواهای سبز را بررسی می‌کنیم، آنها را در قالب مثال زیر ذره‌بین می‌بریم، محتوای معمولی و سبز را از نظر میزان منفعت، مقایسه می‌کنیم و همیشه سبز بودن محتواهای دیجیتال مارکتینگ و سئو را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

اگر می‌خواهید با محتواهای سبز آشنا شوید و شیوه استفاده از آنها را یاد بگیرید تا پایان این گفتار با ما همراه باشید.

تازگی و سبزی محتوایی که در ادامه می‌خوانید در پادکست آن هم نفوذ کرده است. برای شنیدن این تازگی، کلیک کنید.

پادکست سبزتر 🙂 منتشر شده در سال ۱۴۰۰

تاریخ انقضای محتوا چیست؟ چرا محتواها تاریخ انقضا دارند؟

هر چیزی روزی به انتهای کار خود نزدیک می‌شود. این یکی از اصول پایه‌ای زندگی روی کره زمین است که حتی در دنیای وب هم به قوت خود باقی است. محتواها نیز این‌گونه هستند و تاریخ انقضا دارند. مثلا خبر بالا رفتن قیمت دلار تا ۲۰ هزار تومان تا زمانی جذاب است که قیمتش همان ۲۰ هزار تومان باقی بماند.

 اگر روز بعد، قیمت دلار به چیزی بیش از ۲۰ هزار تومان یا کمتر از آن برسد، دیگر خبر دلار ۲۰ هزار تومانی ارزشی ندارد و به دنبال آن تمام مقاله‌ها و محتواهایی که این خبر را پوشش می‌دادند هم بی‌ارزش می‌شوند. معمولا محتواهای خبری از این جنس هستند و بعد از مدتی مخاطبان خود را از دست می‌دهند. چون دیگر قدیمی شده‌اند و خبرهای تازه‌تر جای آنها را گرفته‌اند.

در این بین، تاریخ انقضای برخی از محتواها کمی طولانی‌تر است. مثلا ماجراهایی که در طول چهار سال ریاست جمهوری اتفاق می‌افتند تا انتهای دوره ریاست جمهوری، معتبر هستند. اما به محض تمام شدن این دوره و روی کار آمدن یک آدم جدید، تمام آن خبرها ارزش خود را از دست می‌دهند.

محتوای سبز چیست؟

تفاوت «محتوای سبز» (Green Content) با دیگر محتواها در این است که تاریخ انقضا ندارد یا دست کم، زمان زیادی تا رسیدن به انقضای آن باقی مانده است. در واقع، محتواهای سبز، خاصیت رنگشان را با خودشان به دوش می‌کشند. یعنی همیشه تر و تازه هستند و هر زمان که به سراغشان برویم مثل روز اولشان کاربردی و راهگشا هستند.

اجازه بدهید مثالی برایتان بزنم. تصور کنید که یک سایت، مقاله‌ای را در مورد خلق‌و‌خوی ایرانی‌ها منتشر می‌کند. می‌توان چنین مقاله‌ای را سبز به حساب آورد. چون ویژگی‌هایی که در آن مقاله از آنها نام برده شده‌، در عرض یک شب به وجود نیامده‌اند و به این راحتی‌ هم از بین نمی‌روند. در نتیجه، نمی‌توان تاریخ انقضایی برای آن مقاله در نظر گرفت.

محتواهای همیشه سبز چیست؟

علاوه بر محتوای سبز، نوع دیگری از محتوا هم وجود دارد که «همیشه سبز» (Evergreen Content)  نامیده می‌شوند. احتمال اینکه این محتواها روزی منقضی شوند، بسیار کم است. به همین دلیل، آنها همیشه سبز خوانده می‌شوند.

نمونه چنین محتواهایی را می‌توان در مقاله‌های گیاه‌شناسی پیدا کرد. مثلا وقتی مقاله‌ای راجع به خواص بارهنگ نوشته می‌شود، برای مدتی بسیار طولانی معتبر باقی می‌ماند. چون احتمال اینکه این گیاه و خواصش تغییر کنند، خیلی کم است.

این نکته را در نظر داشته باشید که نمی‌توان یک خط‌کش برداشت و مقاله‌های مختلف را به دسته‌های غیر سبز و سبز تقسیم‌بندی کرد. بالاخره تمام محتواها روزی به تاریخ انقضای خود می‌رسند. اجازه بدهید این موضوع را با چند مثال برایتان روشن کنم. به این خبرها توجه کنید:

• بیت کوین در اکتبر ۲۰۲۱ دوباره رکورد خود را شکست

این محتوا اکنون که ما در اکتبر سال ۲۰۲۱ هستیم تازگی دارد. شاید شما در سال ۲۰۲۲  یا حتی یک ماه بعد از انتشارش گذرتان به سمت این مقاله کج شده باشد. در این صورت، خبری که خواندید دیگر برایتان جذابیت ندارد.

• سرورهای فیسبوک به مدت شش ساعت داون شدند

اجازه بدهید خبر داون شدن سرورهای گوگل را روی میز بگذاریم. این ماجرا که باعث سقوط سهام فیسبوک، ضررهای مالی به خودشان و کاربرانشان در سرتاسر جهان شد کمی بیشتر از بیت کوین در بالای لیست خبرگزاری‌ها بود و چه تفسیرها و تحلیل‌ها و شوخی‌ها که به دامن فیسبوک و مدیرعاملش نبستند. از اینها که بگذریم حتی این خبر هم تاریخ انقضا دارد.

• به تازگی گوگل، H ‌ها را – بیشتر h1 را – به جای متا تایتل قرار می‌دهد

پرونده بعدی مربوط به گوگل است. گوگل به تازگی تمرکز خود را روی هدینگ‌ها قرار داده است. با این حساب، فقط متا تایتل صفحه شما را در نتایج جستجو قرار نمی‌دهد و شاید حتی هدینگتان را برای این کار انتخاب کند.

ما به خود خبر یا محتوای آن کاری نداریم. نکته‌ای که می‌خواهم به آن برسم این است که تاریخ انقضای این محتوا با چند محتوای قبلی فرق دارد. چون این خبری است که گوگل برایش برنامه‌ها دارد و باید چند ماه پیگیر باشیم تا بفهمیم اصل ماجرا از چه قرار است.

• برای بسیاری از سایت‌ها سئو یکی از بهترین چنل‌های مارکتینگ در فضای دیجیتال به شمار می‌رود

این خبر، ماجرایی است که خیلی از مارکترها در موردش صحبت می‌کنند. آنها می‌گویند ما کانال‌ها و پنل‌های زیادی برای کشاندن مخاطب به سایت و افزایش فروش سراغ داریم اما سئو و اینکه کاربر در نتیجه جستجوی خودش به سایت ما می‌رسد چیز دیگری است.

این محتوایی است که من در ۱۰ سال گذشته بارها آن را شنیده‌ام. می‌بینید؟ این محتوا خیلی به محتوای سبز، یعنی همان محتوایی که می‌توان سال‌ها آن را مصرف کرد و تا مدت‌ها از آن موضوع‌های تازه بیرون آورد نزدیک شده است.

• ظهور اینترنت، زندگی مردم جهان را تغییر داده است

جنس این محتوا با بقیه فرق دارد. شاید شما ۱۰ سال بعد هم وقتی به این خبر برسید برایتان جذاب باشد. چون واقعا وجود اینترنت، زندگی مردم را تغییر داده است.

البته شاید الان به این نتیجه رسیده باشیم که «اینترنت اشیا» (IOT) هم تاثیر زیادی در زندگی مردم گذاشته است. شاید چند سال بعد چیزهای دیگری هم ظهور کنند اما تمام آنها در بستر اینترنت قرار دارند. بنابراین، این محتوا جزو محتواهای همیشه سبز خواهد بود.

در مورد محتواهای همیشه سبز، ماجرا را به صفر و یک نکشانید

بنابراین بهتر است این‌طور فکر نکنیم که همه محتواهای سبز ما در یک درجه یا طبقه از تازگی قرار می‌گیرند. تفکیک کردن محتواهای سبز و برچسب زدن به آنها بهترین مکان برای انتشار و توزیع محتوا را به ما نشان می‌دهد.

دانستن تاریخ انقضای محتواهایمان به چه دردی می‌خورد؟

وقتی ما بدانیم که محتوایمان تاریخ انقضای محدودتری دارد بهتر می‌توانیم آن را پوشش دهیم؛ مثلا اگر قرار باشد که آن محتوا را در اینستاگرام منتشر کنیم بر اساس تاریخ انقضایش در مورد اینکه آیا آن را استوری کنیم یا به صورت یک پست بگذاریم دقیق می‌شویم.

حتی شاید تصمیم بگیریم که خبری با تاریخ انقضای کوتاه را به جای سایت یا شبکه‌های اجتماعی‌مان در قالب یک پوش نوتیفیکیشن منتشر کنیم تا کاربران آن را در لحظه ببینند و تا هنوز تر و تازه است آن را مصرف کنند.

اینجا است که بحث «توزیع محتوا» مطرح می‌شود. اگر به دنبال آشناتر شدن با این ماجرا هستید، مقاله «توزیع محتوا چیست؟» را مطالعه کنید.

محتوای سبز چه مزیت‌هایی دارد؟

محتوای سبز، مخاطبان بیشتری را به سمت خود جذب می‌کند

ممکن است شما حدود پنج سال قبل، یک مقاله سبز را در سایتتان منتشر کرده باشید و هنوز هم کاربران برای مطالعه آن وارد سایت شما می‌شوند. یعنی محتوای شما هنوز مخاطب دارد و زنده است.

گوگل محتوای سبز و همیشه سبز را دوست دارد

در واقع، رقابت اصلی بر سر همین دو نوع محتوا است. وقتی سایت‌های خبری را مورد بررسی قرار می‌دهیم می‌بینیم که در یک دوره – مثلا وقتی که خبری داغ را منتشر می‌کنند – ورودی بسیار زیادی دارند. 

این تب‌و‌تاب ورودی‌ها و علاقه کاربران به آن مطالب، با همان سرعتی که ایجاد شده فروکش می‌کند. اهمیت محتوای سبز در همین بخش روشن می‌شود. چون این محتواها، نه تنها از تعداد کاربران و جستجویشان کاسته نمی‌شود بلکه در طول زمان، افزایش هم پیدا می‌کند.

همیشه می‌توان محتوای سبز را سبزتر کرد

وجود محتواهای سبز به ما این فرصت را می‌دهد تا آنها را به‌روزرسانی کرده و مطالب را همیشه تازه نگه داریم. این مورد درباره محتواهای خبری صدق نمی‌کند و نمی‌توان آنها را به این سادگی به‌روز نگه داشت.

نکته: وقتی محتوای خبری منتشر می‌کنید، دقت داشته باشید تا اخبار شما دقیق و درست باشند. چون مخاطبی که آن مطلب را می‌خواند شاید تنها به سایت شما بسنده کرده و به این ترتیب، اطلاعات اشتباهی را دریافت کند.

محتوای سبز یا معمولی؟ کدام‌یک منفعت بیشتری دارند؟

شاید برای برخی از شما پرسش‌هایی این‌چنینی ایجاد شود که: «آیا برای به‌دست آوردن رتبه‌های بالای گوگل، همیشه باید محتوای سبز تولید کنیم؟» در پاسخ باید به شما بگویم که، خیر. درست است که تولید محتوای سبز و همیشه سبز، منفعت زیادی برای ما دارد.

 اما گاهی محتواهای معمولی که تاریخ انقضای کوتاهی دارند می‌توانند خیلی به ما کمک کنند. به عنوان مثال، اگر شبکه اجتماعی توییتر را در نظر بگیرید، می‌بینید که تقریبا هیچ محتوای سبز و همیشه سبزی در آن وجود ندارد. ولی اگر بخواهیم اکانت توییتر فعالی داشته باشیم باید به سراغ تولید محتواهایی برویم که اعتبارشان بسیار کوتاه است؛ حتی به اندازه یک روز!

چون بستر توییتر، طالب چنین محتواهایی است. به همین دلیل، واقعا نمی‌توان محتواها را خط‌کشی کرد و گفت، فلان محتوا خوب است چون سبز است و فلان محتوا بد است چون معمولی است. شما باید بسته به استراتژی که برای محتوای خودتان در نظر گرفته‌اید، از انواع محتواهای معمولی، سبز و همیشه سبز استفاده کنید.

آیا محتواهایی که راجع به دیجیتال مارکتینگ و سئو تولید می‌شوند، سبز هستند؟

می‌توان این‌طور در نظر گرفت که چنین محتواهایی سبز هستند اما نه همیشه سبز. چون ماجراهای زیادی در زمینه دیجیتال مارکتینگ اتفاق می‎افتند. مثلا ممکن است تا پنج سال آینده بخش زیادی از اصول کنونی دیجیتال مارکتینگ، زیر سوال بروند یا مواردی روی کار بیایند که اکنون اصلا راجع به آنها چیزی نمی‌دانیم.

 اما در مورد سئو قضیه کمی متفاوت است. به نظر من، محتواهایی که در مورد سئو تولید می‌شوند، سبز نیستند. چون تغییرات در زمینه سئو خیلی زود به زود رخ می‌دهد. به حدی که تلاش‌های گذشته ما در زمینه سئو، ناگهان غیرکاربردی می‌شوند. در هر صورت، به عنوان یک تولید کننده محتوا، شناخت نوع محتوا همیشه می‌تواند برگ برنده‌ای در دستان شما باشد.

مثالی دیدنی از دیجیتالینگ و محتوای سبز

ما در کانال تلگراممان بخشی با عنوان #معرفی_ابزار داریم که آن را در قالب یک پست قرار می‌دهیم و از قضا خیلی هم دیده می‌شود. شاید این ابزارها امروز کاربرد داشته باشند و مثلا یک ماه دیگر کارایی خود را از دست بدهند یا دیگر در دسترس ما قرار نداشته باشند.

نمونه روشن این ماجرا هم ابزار کوتاه کننده لینک «Bitly» است که ما قبلا آن را در قالب یک پست در کانال تلگراممان معرفی کردیم اما دیگر کارایی ندارد. چون ایران را تحریم کرده است. ناگفته نماند که ما هم از این طرف آن را فیلتر کرده‌ایم و دیگر توانایی استفاده تمام و کمال از آن را نداریم. این ماجرا یک ایده جالب را در اختیار ما گذاشت.

وقتی محدودیت‌ها ما را به سمت خلاقیت سوق می‌دهند

اگر سری به سایت‌های مختلف بزنید با چندین و چند ابزار مختلف دیجیتال مارکتینگ آشنا می‌شوید که خیلی از این ابزارها دیگر به ایران سرویس نمی‌دهند. از طرفی ما در دیجیتالینگ هیچ مقاله‌ای در مورد ابزارهای دیجیتال مارکتینگ منتشر نکرده‌ایم.

به همین دلیل تصمیم گرفتیم که محصولی را در قالب یک فایل گوگل شیت آماده کنیم و در آن ابزارهایی که خودمان از آنها استفاده می‌کنیم را به شکلی مرتب و دسته‌بندی شده قرار دهیم. این محصول به زودی در بازارچه دیجیتالینگ قرار می‌گیرد.

ابزاری که سبز می‌ماند

بخش جالب ماجرا آپدیت شدن پیوسته این فایل گوگل شیت است. یعنی هر بار که شما این فایل را باز کنید شاید با چند ابزار جدید آشنا شوید یا حتی برخی از ابزارهای قدیمی را که دیگر برای ایرانی‌ها کاربرد ندارد را نبینید. ایده رسیدن به این ابزار همیشه سبز از همان محتواهای همیشه سبز گرفته شده است.

اگر من از این ماجرا خبر نداشتم کار معرفی ابزار را به یک مقاله در سایت محدود می‌کردم و مجبور بودم در بازه‌های زمانی کوتاه آن را از نو بازنویسی کنم؛ اما با تبدیل کردن این محتوا به یک ابزار، نه تنها کار آپدیت کردن آن را ساده‌تر کردم بلکه یک جریان درآمدی هم به وجود آوردم.

چرا این ابزار رایگان نیست؟

این ابزار را به صورت رایگان قرار ندادم چون می‌خواستم هم شما برای آن ارزش بیشتری قائل شوید و هم خودمان برایش بیشتر و بهتر وقت بگذاریم. شاید بگویید: «آپدیت کردن محتوا کاری ندارد و حتی اگر این ابزار را به رایگان و در قالب یک مقاله هم منتشر می‌کردید باید همین اندازه روی آن وقت می‌گذاشتید چون روی سئوی شما هم تاثیر مثبت می‌گذارد.»

بله حق با شما است. ولی وقتی محتوا رایگان باشد، بعد از مدتی دیگر آورده‌ای برای شما نخواهد داشت. بنابراین، انگیزه خودتان را برای آپدیت کردن آن و صرف هزینه برای سبز نگه داشتنش از دست می‌دهید. این دقیقا همان چیزی است که ما نمی‌خواهیم اتفاق بیفتد.

چند نکته که از غافله محتوای همیشه سبز، جا مانده‌اند

اجازه بدهید در بخش انتهایی مقاله، شما را با چند نکته جالب که بهتر است در مورد محتوای همیشه سبز بدانید آشنا کنم:

• طلسمی که ریشه محتواهای همیشه سبز فعلی را می‌خشکاند

تلاش ما برای سبز نگه داشتن محتواهایمان می‌تواند با یک اتفاق که خارج از حیطه اختیارات ما است به باد هوا تبدیل شود. نمونه‌اش همین اجرای «طرح صیانت از حقوق کاربران» است. اگر چنین طرحی اجرا شود ما احتمالا با گوگل عزیز خداحافظی می‌کنیم.

این بدان معنا است که دیگر محتواهای همیشه سبزی که در مورد گوگل و الگوریتم‌هایش یا سئو داشتیم کاملا بی‌ارزش می‌شوند و دست‌کم در مکانی که ما زندگی می‌کنیم دیگر به کار کسی نمی‌آیند. درست مثل آنکه یک نفر پای درختی که این همه پایش آب و کود ریختیم نفت بریزد و ریشه‌اش را از بیخ بخشکاند!

• چیزی به نام بهترین یا بدترین فرمت محتوا برای محتواهای سبز وجود ندارد

چون این ماجرا بسته به موضوعی که روی آن کار می‌کنید و استراتژی که برای محتوایتان در نظر گرفته‌اید متفاوت است. شاید زمانی شما بخواهید روی ویدیوی محتوایتان کار کنید یا آن را به پادکست تبدیل کرده و در پادگیرهای مختلف منتشر سازید. بنابراین این نسخه‌ای نیست که بتوانیم آن را به یک شکل برای همه بپیچیم.

• کدام بهتر است؟ محتوای معمولی، سبز یا همیشه سبز؟ و اصلا آنها را از کجا پیدا کنیم؟

اگر با من و محتواهایی که تاکنون منتشر کرده‌ام آشنا باشید می‌دانید که به این گونه سوال‌ها پاسخی نمی‌دهم. چون سوال اشتباهی است و سوال اشتباه هم پاسخ صد در صد اشتباهی را به همراه دارد.

شما باید به هنگام تولید محتوا، نوع کسب و کار، موضوعی که می‌خواهید روی آن کار کنید، استراتژی که برای محتواهای خودتان در گرفته‌اید، مخاطبی که می‌خواهید محتوا را برایش تولید کنید و حتی اهدافتان را در نظر داشته باشید. با این حساب، باید قبل از تولید محتوا، تکلیف سه یا چهار گام را مشخص کرده و پس از آن به سراغ محتواسازی بروید.

اگر به هر دلیلی قصد پرداخت هزینه مالی برای دوره آموزشی را ندارید، لطفا یادگیری را متوقف نکنید. پیشنهاد می‌کنم به سراغ مطالب و محصولات رایگان نقشه راه دیجیتالینگ بروید و «آموزش‌ بازاریابی محتوایی» را بررسی کنید تا رشد شما همیشگی باشد.

خلاصه‌ای از آنچه با هم در محتوای سبز گفتیم:

• منظور از تاریخ انقضای محتوا، همان بازه زمانی محدودی است که اطلاعات موجود در محتوا درست و قابل استناد هستند.
• محتوای سبز، محتوایی است که یا تاریخ انقضا ندارد یا تا سر رسید انقضای آن زمان زیادی باقی مانده است.
• نباید در مورد محتواهای سبز، خیلی قاطعانه و خط‌ کشی شده برخورد کنید. چون شما با طیفی از رنگ سبز روبه‌رو هستید.
• دانستن تاریخ انقضای محتواهایتان به شما کمک می‌کند تا تصمیم بهتری در مورد سرنوشت محتواهایتان بگیرید.
• چیزی به اسم بهترین یا بدترین فرمت محتوا برای محتواهای سبز یا همیشه سبز وجود ندارد.
• گوگل علاقه خاصی به محتواهای سبز و همیشه سبز دارد. چون تعداد کاربرانی که به دنبال این محتواها می‌گردند در طول زمان افزایش پیدا می‌کنند.
• تاکید زیاد روی تولید محتوای سبز، کار درستی نیست. بهتر است شما مجموعه‌ای از محتواهای معمولی، سبز و همیشه سبز را در سایت خودتان داشته باشید.

نظر شما چیست؟

فکر می‌کنید چند درصد از محتواهایی که تا به حال تولید کرده‌اید سبز هستند؟

لطفا نظرتان را در بخش گپ و گفت دیجیتالینگ با ما در میان بگذارید.