به عنوان یک انسان، دستمان برای برقراری ارتباط با جهان پیرامونمان بازِ باز است. چون نه فقط از طریق حس بینایی، لامسه و بویایی، بلکه از طریق حس شنوایی هم مدام مشغول دریافت اطلاعات ریز و درشت از محیط پیرامونمان هستیم.

نکته جالب شنیدنی‌ها این است که دیدنی‌ها را هم با خود همراه می‌کنند. مثلا وقتی به صدای یک قناری گوش می‌دهیم، در ذهنمان تصویری از یک قناری خوش قد و بالا را به تصویر می‌کشیم که روی شاخه نازکی از درخت برای خودش نشسته و دل به دل هوای بهاری داده است.

در دنیای دیجیتال، می‌توان با کمک پادکست‌ها، آنچه شنیدنی است را به گوش مخاطبان مختلف رساند. در این قسمت از دیجیتالینگ، به سراغ پادکست‌ها می‌رویم و دری تازه از محتوا را به روی خودمان باز می‌کنیم. اگر سودای تولید پادکست در سرتان وول می‌خورد، تا انتهای این گفتار، همراهمان باشید.

با وجود اینکه مقاله‌مان در مورد پادکست است اما اگر حوصله خواندنش را ندارید، پادکستش را از قبل برایتان مهیا کرده‌ایم. گوش جان بفرمایید.

نگاهی برق‌آسا به هست و نیست پادکست! (چیستی پادکست)

• این پادکست است: «به هر فایل صوتی که در اپلیکیشن‌های مخصوص گوش دادن به فایل‌های صوتی مثل کست باکس، گوگل پادکست، اپل پادکست و…. قرار داده می‌شوند؛ به شکلی که کاربران مختلف به آنها گوش می‌دهند و پیگیر قسمت‌های دیگرش هستند، پادکست گفته می‌شود.»
• نه نه! این پادکست نیست: «به فایل‌های صوتی که ضبط می‌کنیم و آنها را در اینستاگرام یا تلگرام – یعنی بسترهایی که افراد برای شنیدن محتوا به آن سر نمی‌زنند – ‌می‌گذاریم پادکست نمی‌گویند. اگر بخواهیم در حق این محتواها ارفاق کنیم می‌توانیم به آنها فایل‌های صوتی بگوییم، نه چیزی بیشتر.»

[color-box color=”#d6efeb” text-color=”#14234d” ]«پادکست» یک واژه ترکیبی است که از واژه‌های «آی‌پاد» و «کستینگ» – به معنای پخش کردن – تشکیل شده است. در واقع، اپل، پرچم اختراع پادکست را در دست دارد.[/color-box]

اگر بخواهم خودم را مثال بزنم، پادکست‌هایی که برای دیجیتالینگ ضبط کردم فقط در کانال تلگرام دیجیتالینگ قرار نگرفته‌اند. بلکه در اپلیکیشن‌های مخصوص هم منتشر شده‌اند. به همین دلیل می‌توانم آنها را در شمار پادکست‌ها به حساب بیاورم.

متاسفانه، افراد زیادی هستند که با وجود تولید فایل‌های صوتی خیلی خوب، به انتشار آنها در کانال تلگرامشان بسنده می‌کنند. مثلا آقای «عادل طالبی» در زمینه دیجیتال مارکتینگ، فایل‌های صوتی خیلی خوبی را تولید می‌کنند و در کانالشان قرار می‌دهند اما من هیچ‌وقت نتوانستم آنها را در «Castbox»، «Apple Podcast»، «Overcast» یا دیگر فضاهای ویژه این کار، پیدا کنم. بنابراین، این فایل‌های ارزشمند، فرصتی برای تبدیل شدن به پادکست را پیدا نمی‌کنند.

چرا باید به سمت تولید پادکست قدم برداریم؟

آمارهای جالبی در مورد شنیده شدن پادکست‌ها وجود دارند. مثلا تا سال 1399، 3000 عنوان پادکست فارسی فعال شناسایی شده‌اند. این آمار را مقایسه کنید با حدود یک سال و نیم گذشته که تعداد پادکست‌ها حدود 1300 عدد بود.

شاید بتوان وجود کرونا را هم در رشد پادکست‌ها موثر دانست. اما نمی‌توانیم چشممان را روی این حقیقت که تعداد طرفداران پادکست‌ها روز به روز در حال افزایش هستند ببندیم. همین موضوع، دلیل بسیار بزرگی برای آغاز فعالیت در زمینه پادکست‌ است.

تولید پادکست و مزیت‌های پنهان در ورای آن

فرقی نمی‌کند که این مقاله را با چه هدفی مطالعه می‌کنید؛ شاید شما صاحب یک کسب و کار باشید که بخواهید پادکست‌های جذابی را در زمینه کاریتان منتشر کنید؛ شاید هم به تولید پادکست علاقه دارید و می‌خواهید شخصا به این کار مشغول شوید. در هر صورت، دنبال کردن مزیت‌های تولید پادکست می‌تواند ماجرا را برایتان روشن‌تر کند:

1. تولید پادکست، ساده‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنید

منظور من از سادگی تولید پادکست، کم بودن فشار کاری در مقایسه با تولید محتوای متنی، ویدیویی و تصویری مثل اینفوگرافیک است.

2. حال و هوای پادکست، گرم و دوستانه است

یکی از علت‌هایی که من پادکست را دوست دارم همین فضای دوستانه و خودمانی آن است. شما در پادکست، خودتان هستید و این موضوع برای شنونده‌ها بسیار جالب است. چون فکر می‌کنند در حال شنیدن صدای دوستشان هستند.

در محتوای متنی تنها در صورتی می‌توانید شاهد این اتفاق باشید که قلمتان بسیار شیوا و جذاب باشد. در غیر این صورت، توفیق چندانی نخواهید داشت. البته به نظر من حتی اگر یک بلاگر حرفه‌ای هم باشید باز هم نمی‌توانید چنین حال و هوایی را به طور کامل ایجاد کنید. شاید این موضوع در محتواهای ویدیویی کمی وجود داشته باشد اما هنوز هم گوی پیروزی در دستان پادکست است.

اگر کسب و کارها به سمت تولید پادکست بروند می‌توانند ارتباط بسیار نزدیکی با مشتریان خود برقرار کنند و از این راه، فروش خود را افزایش دهند. من تا الان بیش از 270 اپیزود برای دیجیتالینگ ضبط و منتشر کرده‌ام. از این راه توانستم با بیش از 2500 نفر صحبت کنم. به همین دلیل است که می‌گویم فضای پادکست، دوستانه است. چون به تجربه دیده‌ام که افراد مختلف از طریق کامنت‌ها و پیام‌هایشان چقدر راحت و صمیمی با آدم ارتباط برقرار می‌کنند.

البته فقط به تجربه خودم بسنده نکردم. من با «امین آرامش» از پادکست «کار نکن» و «علی بندری» از پادکست «چنل بی» صحبت کرده‌ام. به ویژه علی بندری تاکید داشت که علت موفقیت «چنل بی» و تبدیل شدن آن به پرشنونده‌ترین پادکست فارسی ایران، همین جو صمیمانه و دوستانه است.

3. رادیو پادکست نیست، پادکست هم رادیو نیست

به هنگام تولید پادکست، شما به صدای عالی نیازی ندارید؛ همین که صدایتان گوش خراش نباشد کفایت می‌کند. حتی لازم نیست روی صداهای پس زمینه کار کنید. در عوض باید محتوای دست اولی ارائه دهید، اهل صحبت کردن، قصه گفتن و قصه شنیدن باشید.

4. افراد زیادی تا آخر ماجرا، گوششان با شما است

طبق آمارهای جهانی بیش از 70 درصد از شنونده‌های پادکست تا آخر به آن گوش می‌دهند. یعنی از هر 10 نفر، حداقل 7 نفر این کار را انجام می‌دهند. شاید بخشی از این درصد خوب به علت همزمانی گوش دادن به پادکست و انجام کارهای دیگر مثل دویدن، رانندگی کردن یا حتی نشستن در اتوبوس و مترو باشد.

من خیلی کم شنیده‌ام که کسی یک گوشه بیکار بنشیند و فقط پادکست گوش دهد. طبق آمارها، معمولا وقتی محتوای متنی منتشر می‌کنید، درصد کمی از آنها تا انتهای محتوا را می‌خوانند. در محتوای ویدیویی هم البته نه به شدت محتوای متنی، تا آخر آن دیده نمی‌شود.

5. گوگل، پادکست‌ها را دوست دارد

چند وقتی می‌شود که گوگل به سمت درک محتوای صوتی قدم برداشته است. به همین دلیل، در نتیجه جستجوی خود حتما محتواهای صوتی را می‌آورد. البته اگر سرچ شما به زبان انگلیسی باشد با پادکست‌های انگلیسی بیشتری روبه‌رو می‌شوید. پادکست‌های فارسی، کمی از قافله عقب هستند.

«امین اسماعیلی» از «آکادمی وبسیما» حرف جالبی می‌زند. او می‌گوید: «پادکست، شاهزاده محتوا شده است.» به نظر من، اگر محتوای خوبی در سر دارید، حتما آن را به صورت پادکست دربیاورید. چون فعلا فضای پادکست در ایران، خیلی بکر است. شاید 5 سال دیگر این فضا دیگر آن‌قدر بکر نباشد.

در دنیا بیش از میلیون‌ها پادکست داریم که درصد زیادی از آنها انگلیسی زبان هستند. آمار این پادکست‌ها با فضای پادکست‌های فارسی فاصله بسیاری زیادی دارند. پس تا دیر نشده، دست بجنبانید و تولید پادکست را آغاز کنید.

برای تولید پادکست به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟

یکی از ساده‌ترین و در دسترس‌ترین تجهیزات برای تولید پادکست، گوشی موبایل شما و یک خط اینترنت است. شما در آغاز کارتان به هیچ فضای حرفه‌ای یا حتی استودیو نیاز ندارید. اما وقتی شنونده‌های شما از مرز چند صد هزار نفر می‌گذرند و می‌خواهید کارتان را حرفه‌ای‌تر انجام دهید یا مصاحبه کنید به تجهیزات حرفه‌ای‌تری نیاز پیدا می‌کنید.

پس اگر بهانه شما برای تولید نکردن پادکست، تجهیزات است باید بگویم که اصلا بهانه درست و درمانی ندارید. در واقع، مهم‌ترین چیزی که بی ‌چون‌و‌چرا به آن نیاز دارید، یک محتوای دست‌اول و عالی است. وقتی محتوایتان درجه یک باشد، بقیه کارها خود به خود انجام می‌شود.

[posts-cta title=”قصد دارید پازل گمشده دنیای شنیدنی‌ها باشید؟” btn-text=”مشاهده صفحه دوره آموزشی تولید پادکست” btn-link=”https://digitaling.org/product/make-your-podcast/” target=”_blank”]اگر می‌خواهید با کمترین هزینه تولید محتوای صوتی داشته باشید و خلق ارزش کنید سری به دوره تولید پادکست بزنید. ما در این دوره آموزشی ۳ ساعته، ریز‌به‌ریز تجربه‌ها و حتی اشتباهاتی که در مسیر تولید پادکست داشتیم را برایتان توضیح داده‌ایم.[/posts-cta]

خلاصه‌ای از آنچه با هم در پادکست و ماجراهای آن گفتیم:

• به هر فایل صوتی که در اپلیکیشن‌های مخصوص فایل‌های صوتی منتشر می‌شود، پادکست می‌گویند.
• از نظر من تولید پادکست، ساده‌تر از تولید محتوای متنی، تصویری یا ویدیو است.
• در آغاز کار تولید پادکست، نیازی به تجهیزات گران‌ قیمت ندارید.
• حال و هوای دوستانه و صمیمی پادکست باعث می‌شود که شنونده‌های زیادی به سمت آن کشیده شوند.
• بر خلاف محتواهای متنی، تصویری یا ویدیویی، تعداد قابل توجهی از شنونده‌ها تا انتهای پادکست همراه شما خواهند بود.
• گوگل، قدم‌های مثبتی به سمت درک محتواهای صوتی برداشته است و آنها را در نتیجه جستجوهای خود نشان می‌دهد.

مثال بزنید!

به عنوان یک تمرین و با هدف معرفی پادکست‌های خوب فارسی، پنج تا از بهترین پادکست‌های فارسی را به انتخاب خودتان معرفی کنید.