یک دیجیتال مارکتر، چیزی شبیه به کاشف فرصت‌های ناشناخته است. او به همه‌چیز نگاهی تحلیلی دارد و از روی اطلاعات به دست آمده از داده‌ها سخن می‌گوید. برای چنین فردی، حضور در بسترهای جدید و فعالیت در آنها با شگفتی و هیجان زیادی همراه است. بازاریابی در اینستاگرام هم یکی از همین گزینه‌های جالب به شمار می‌رود.

افراد زیادی از سرتاسر جهان به طور جدی در این شبکه اجتماعی فعالیت می‌کنند. این بدان معنا است که فرصت‌های زیادی برای دیجیتال مارکترها و کسب و کارها فراهم است تا بتوانند مسیری میانبر به سمت مخاطبان هدف خود باز کنند. در این قسمت از «دیجیتالینگ» به سراغ (Instagram Marketing) می‌رویم و با جنبه‌های بیشتری از آن آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

قرار است چه چیزهایی را با هم یاد بگیریم؟

• با مفهوم «بازاریابی در اینستاگرام» آشناتر می‌شویم.
• به علت اهمیت اینستاگرام مارکتینگ در ایران می‌‌پردازیم.
• مزیت‌های (Instagram Marketing) را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
• نقطه‌های ضعف بازاریابی در شبکه اجتماعی اینستاگرام را موشکافی می‌کنیم.
• به نکته‌های مهمی که کسب و کارهای ایرانی باید در مورد اینستاگرام مارکتینگ بدانند اشاره می‌کنیم.

منظور از بازاریابی در اینستاگرام چیست؟

برای رسیدن به درک درستی از بازاریابی در اینستاگرام باید ابتدا درک درستی از بازاریابی داشته باشیم. ساده‌ترین تعریفی که از بازاریابی خواندم به این ترتیب است: «بازاریابی، اجرای فعالیت‌هایی در فضای کسب و کار است که جریان کالا و خدمات را از تولید کننده به سمت مصرف کننده هدایت می‌کند.» به عنوان یک مارکتر یا صاحب کسب و کار، ما هم در شبکه اجتماعی اینستاگرام به بازاریابی مشغول هستیم. چون می‌خواهیم محصول یا خدمات خود را به کاربران معرفی کرده یا آنها را به فروش برسانیم.

معرفی محصول‌ها و خدمات در پیج اینستاگرام یکی از اولین و ساده‌ترین روش‌هایی است که صاحبان کسب و کار آن را انجام ‌داده‌اند و البته هنوز هم می‌دهند. این روش دیگر مانند گذشته کارایی ندارد. چون مخاطب اینستاگرام به دنبال دیدن بروشوری از محصولات نیست.

کاربر اینستاگرام می‌خواهد سرگرم شود. بنابراین شما هم چاره‌ای ندارید جز اینکه راهی برای وصل کردن محصولاتتان به جذابیت مورد نظر کاربران پیدا کنید. به همین دلیل، موضوع بازاریابی محتوایی در اینستاگرام پررنگ شده است. در واقع، اگر محتوای جذاب و کاربردی داشته باشید می‌توانید فرصتی برای معرفی خودتان به کاربران دست‌و‌پا کنید.

چرا اینستاگرام مارکتینگ در ایران مهم است؟

اگر سری به مقاله‌های خارجی بزنیم می‌توانیم یک دوجین دلیل برای مهم بودن اینستاگرام مارکتینگ پیدا کنیم. اما ما در ایران دلیل‌ ساده‌تری برای این کار داریم و آن این است که اصلا شبکه اجتماعی دیگری نداریم که فیلتر نباشد و گذشته از آن این همه کاربر ایرانی را در خود جای داده باشد. بنابراین به این راحتی نمی‌توانیم از چنین بستری برای بازاریابی چشم‌پوشی کنیم.

اینستاگرام چه مزیت‌هایی دارد؟

هر سال که از زمان فعالیت اینستاگرام در ایران می‌گذرد، توجه کسب و کارهای بیشتری را به سمت خود جلب می‌کند. البته اینستاگرام در ابتدا توجهی به کسب و کارها نمی‌کرد. این موضوع از آپدیت‌هایی که انجام می‌داد مشخص بود.  اما کم‌کم روند خود را تغییر داد و به سمت ایجاد تغییراتی پیش رفت تا کسب و کارها بتوانند فعالیت راحت‌تری در این شبکه اجتماعی داشته باشند. در ادامه این گفتار به چند مورد از مهم‌ترین مزیت‌های اینستاگرام برای بازاریابی اشاره می‌کنیم:

مزیت اول: وجود بیزینس پروفایل

در اینستاگرام امکان ایجاد بدون محدودیت بیزینس پروفایل برای کسب و کارهای ایرانی وجود دارد. به این ترتیب، کسب و کارها می‌توانند به ازای هر پست یا استوری که ارسال می‌کنند، به آمار و ارقام این وضعیت، درست مانند دیگر کسب و کارهای جهان، دسترسی داشته باشند و بتوانند عملکردهای خود را تحلیل کنند.در مطلبی دیگر راجع به «بیزینس پروفایل » صحبت کردیم که پیشنهاد می‌کنم آن را مطالعه کنید.

مزیت دوم: نزدیک شدن به کاربران هدف

به نظر من اینستاگرام بهترین شبکه اجتماعی برای ایجاد ارتباط نزدیک با کاربران هدف در ایران است. در واقع، بهترین استراتژی برای فعالیت در اینستاگرام این است که ما با هدف کم کردن فاصله میان خودمان و مشتری‌هایمان در این شبکه اجتماعی به فعالیت مشغول شویم و بعد از آنکه توانستیم آن اعتماد مورد نیاز را فراهم کنیم از کاربران بخواهیم که محصولات را بخرند یا از سرویس‌هایمان استفاده کنند.

مزیت سوم: درگیر کردن کاربر

این مزیت برای اینستاگرام یک نکته مثبت و برای کاربران یک نکته منفی به شمار می‌رود. چون اینستاگرام به راحتی می‌تواند بدون آنکه کاربر دقیقا متوجه شود، وقت زیادی را از او بگیرد. به همین دلیل طبق بررسی‌‌های انجام شده، این شبکه برای کاربران پرضررترین است اما برای کسب و کارها کارایی قابل قبولی دارد.

در واقع، اگر شما بتوانید به شکل درستی در این شبکه اجتماعی بازاریابی کنید می‌توانید کاربران را با خود درگیر کرده و به اهداف خود برسید. در این مورد، به غیر از تعداد فالوئرها داده‌هایی که از میزان لایک، اشتراک گذاری، ذخیره کردن و دایرکت‌ها دریافت می‌کنیم به ما نشان می‌دهد که چقدر در تعامل با کاربران موفق عمل کرده‌ایم.

مزیت چهارم: مسیر خلاقیت در اینستاگرام باز است

در اینستاگرام محدودیتی برای نمایش خلاقیت کاربران وجود ندارد. هر بار که اینستاگرام آپدیت جدیدی را ارائه می‌دهد مسیر تازه‌تری برای بروز خلاقیت کاربرانش باز می‌کند. کاربران اینستاگرام می‌توانند با امکانات زیادی که در این شبکه اجتماعی وجود دارد، هر نوع محتوایی که می‌خواهند را تولید کرده و به اشتراک بگذارند.

این موضوع نکته مهمی را برای کسب و کارها روشن می‌کند و آن این است که اگر در اینستاگرام محتواهایی خشک، تکراری و بی‌فایده تولید کنند، راه به جایی نمی‌برند. شاید بتوان این روند رسمی بودن را در شبکه‌های اجتماعی دیگری مانند لینکدین در پیش گرفت اما راز ماندگاری در اینستاگرام، خلاقیت و جذاب بودن محتواها است تا از این راه بتوانید برند خود را در ذهن مخاطبتان حک کنید.

نگاهی موشکافانه به نقطه‌های ضعف اینستاگرام و بازاریابی در‌ آن

• عدم امکان تبلیغ مستقیم توسط اینستاگرام برای کاربران ایرانی

یکی از مشکلاتی که کاربران ایرانی با اینستاگرام دارند این است که نمی‌توانند به طور مستقیم در این شبکه اجتماعی تبلیغ کنند. البته این مشکلی است که همه شبکه‌های اجتماعی خارجی با کاربران ایرانی دارند.

گذشته از این، حتی اگر بتوانیم چنین تبلیغی را انجام دهیم، آن‌قدر هدفمند نیست که کارایی لازم را برای ما داشته باشد. تنها کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که با اینفلوئنسرها و پیج‌های مختلف در ارتباط باشیم تا بتوانیم از این راه، محصول یا سرویس مورد نظر خود را تبلیغ کنیم.

• محدود بودن راه‌های هدایت کاربر به وب‌سایت

این محدودیت هم در مورد ما و هم در مورد کاربران خارجی برقرار است. اگر پیج شما زیر 10k فالوئر داشته باشد، نمی‌توانید از طریق استوری برای کاربران خود لینک بگذارید. فقط می‌توانید به آنها بگویید که از طریق لینک موجود در بیو – تنها لینکی که در اینستاگرام قابل استفاده است – وارد سایت شما شوند.

گذشته از این، شما در هیچ پستی نمی‌توانید لینک بگذارید. به همین دلیل بیشتر کسب و کارهایی که در اینستاگرام فعالیت می‌کنند یک کانال تلگرامی هم دارند که از آن برای هدایت کاربران به سمت وب‌سایتشان یا انتشار آخرین ماجراهای سایت استفاده می‌کنند. البته اینستاگرام برای این کار خود دلیل دارد. اینستاگرام می‌خواهد کاربرانش تنها در شبکه اجتماعی او وقت بگذرانند و توجه آنها به سمت وب‌سایت‌های دیگر هدایت نشود.

• عدم امکان استفاده از شاپ اینستاگرام برای کاربران ایرانی

زمانی شاپ اینستاگرام برای کاربران ایرانی فعال بود. ما هم پیجی به نام «دیجی استایل» داشتیم که برای اولین بار در ایران، شاپ را فعال کرده بود. کاربران از طریق شاپ می‌توانستند فروش داشته باشند، پست‌های آنها قیمت‌گذاری می‌شد و امکان کلیک مستقیم و هدایت کاربر به وب‌سایت فعال بود. اما اکنون این قابلیت برای کاربران ایرانی غیر فعال شده است. پیج‌هایی هم که در گذشته بخش شاپ آنها فعال بوده است اکنون فقط محصولات قبلی را در پیج خود قرار می‌دهند.

نکته‌هایی که کسب و کارها باید مورد اینستاگرام مارکتینگ بدانند

با وجود اینکه سال‌ها از زمان آغاز به کار اینستاگرام می‌گذرد اما بسیاری از کاربران هنوز هم به دنبال اجرای روش‌های اشتباهی در اینستاگرام هستند. مثلا از خرید فالوئر، لایک و کامنت فیک استفاده می‌کنند. تصور کنید شما در اینستاگرام پیجی دارید که یک میلیون فالوئر دارد و پست‌های شما هر روز هزاران بار لایک و کامنت می‌خورند. اما آیا این موضوع باعث شده که شما شناخت بیشتری نسبت به مخاطب هدف خود به دست بیاورید؟ آیا توانسته‌اید با آنها تعامل کنید؟

به نظر من، اگر ما تنها با هدف فروش محصول خود در اینستاگرام پیج داریم راهی به جز تبلیغات در پیج‌های مختلف برایمان باقی نمی‌ماند. اما همان‌طور که کمی قبل‌تر با هم گفتیم، اگر هدفمان از حضور در اینستاگرام فروش محصول نیست و این فرآیند را در وب‌سایت خود انجام می‌دهیم بهتر است هدف خود را شناخت مخاطب مورد نظرمان و آشنا شدن با سلیقه و خواسته واقعی او در نظر بگیریم.

به نظرم یکی از بهترین مکان‌ها برای شناخت مخاطب هدف، اینستاگرام است. چون می‌توان از طریق پست‌ها، استوری‌ها و داده‌هایی که از این راه به دست می‌آیند به اطلاعات بسیار خوبی از مشتری و نیازهای او رسید.

گذشته از این، تحقیقات میدانی بازاریابی هزینه‌بر هستند و ما هم معمولا در کسب و کارهای اینترنتی متاسفانه خیلی به دنبال تحقیق میدانی نیستیم. از طرفی، گاهی بروز برخی ماجراها – مثل شرایط کرونا – از انجام این کار جلوگیری می‌کند. پس بهتر است به مکانی برویم که کاربران در آن حضور فعال و آنلاین دارند.

خلاصه‌ای از آنچه با هم در این بازاریابی در اینستاگرام گفتیم:

• بازاریابی در اینستاگرام، بی‌شباهت به بازاریابی‌‌های دیگر نیست. اگر از اصول بازاریابی در کنار امکانات این شبکه اجتماعی استفاده کنید، می‌توانید کسب و کار خود را به کاربران بسیار زیادی معرفی کرده و حتی میزان فروش خود را افزایش دهید.
• مواردی مانند وجود بیزینس پروفایل، نزدیک شدن به کاربران هدف، درگیر شدن کاربران با اینستاگرام و امکان ایجاد محتوای خلاقانه از مزیت‌های اینستاگرام برای کسب و کارها است.
• عدم امکان تبلیغ مستقیم، غیر فعال بودن شاپ در اینستاگرام برای کاربران ایرانی و سخت بودن مسیر هدایت کاربر به وب‌سایت از جمله نقطه‌های ضعف این شبکه اجتماعی به شمار می‌رود.
• استفاده از فالوئر، لایک و کامنت فیک هیچ کمکی به رشد کسب و کارها و افزایش فروش آنها نمی‌کند. به جای این کار باید تلاش خود را روی شناخت مخاطب هدف و تاثیرگذاری مثبت روی او بگذارید.

نظر شما چیست؟

به جز محدودیت‌های گفته شده در این مقاله، به نظر شما اینستاگرام چه کاستی‌های دیگری برای کاربران دارد؟